Bir rolün tanımlanabilmesi ancak başka bir rolle mümkündür. Örneğin; müşterisiz bir esnaftan, öğrencisiz bir öğretmenden, okuyucusuz bir yazar­dan bahsedilemez. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi söyle­nebilir?

Sosyal hayatta kurumlardan birinin bireylerden beklediği roller ile bir başka kurumun aynı kişiden beklediği rollerin birbiriyle çeliştiği durumlar olabil­mektedir. Öğretmen velinin; yargıç davalının; mü­dür memurun akrabası, komşusu, arkadaşı olabi­lir. Böyle değişik kurumların çelişkili beklentileri­ni dengelemek isterken, bireyler birbirinden farklı davranışlar sergileyebilirler. Bu parçada verilen durum, aşağıdakilerden hangisini örneklendirmektedir?

Bir bireyin ya da toplumsal grubun, başka birey ya da grupla ilişkide yerini belirleyen, hak ve ödevler­le biçimlenen konuma "toplumsal statü" denir. Aşağıdakilerden hangisi çağdaş toplum ya­pısında görülebilecek bir statüdür?

Bir mesleğin, bir toplumsal konumun ya da bir top­lumsal grubun, öteki meslek, mevki ya da gruplara göre bulunduğu yere statü basamağı denir. Bu tanıma göre aşağıdakilerden hangisi statü basamağına uygun bir örnek değildir?

Toplumsal ilişki insanların toplu halde yaşamala­rı ve etkileşimleri sonucu ortaya çıkan ilişkilerdir. Bu anlamda aşağıdaki seçeneklerden hangisi toplumsal ilişki türlerine örnek olamaz?

I. Rolü üstlenmiş olan birey bu beklentileri algıla­yıp yorumlar. II. Rolü üstlenen bireyin kişiliği, rol beklentilerinin uzun süreli, kalıcı etkileri altında biçimlenir. III. Rol beklentileri rolü üstlenen birey tarafından içselleştirilir. IV. Belli bir toplumsal statüdeki bireyin davranışı ait olduğu grup ya da toplum beklentileri aracı­lığıyla yönlendirilir. V. Rol beklentileri rolü üstlenen birey tarafından somut davranışlarla yerine getirilir. Yukarıda verilen toplumsal rollerin yerine geti­riliş düzeni aşağıdaki seçeneklerden hangisin­de doğru olarak verilmiştir?

Sivasspor'un maçını izleyenler, yöresel bir sanat­çının konserine katılanlar, sinemada yeni vizyona girmiş filmi izleyenler, gençlik ve spor bayramı tö­renine gidenler, minibüs durağında bekleyenler, belli özellikleriyle ortak paydada düşünülen insan­lardır. Aşağıdakilerden hangisi bu toplumsal olu­şumlara sosyolojide verilen isimdir?

Toplumsal ilişkinin olabilmesi için; - En az iki insan arasında olması - Bir zaman içinde oluşması - Bireylerin birbirinden haberdar olması gerekir. Aşağıdakilerden hangisi bu kriterlere uymaz?

Yeterli bilgi ve yeteneğe sahip olmayan bir memur, çalıştığı kuruma müdür olarak atanmıştır. Bunun sonucunda çevresindeki insanlardan saygı gör­meye başlamıştır. Bu durum aşağıdakilerden hangisine göre açık­lanır?

Aynı hastanede çalışan hemşirelerden bir tanesi hastalarla yakından ilgilenip görevini en iyi şekilde yapmaya çalışırken diğerleri görevleri konusunda aynı duyarlılığı göstermemektedir. Bu hastanedeki hemşirelerin öncelikle hangi açıdan farklılık göstermesi beklenir?

Bir kasabada doktorluk yapan bir adam, yalnızca çalıştığı sağlık ocağında değil, alışveriş için girdiği mağazada, oturduğu mahallede, girdiği kahveha­ne gibi yerlerde diğer bireylerle müşteri statüsüyle değil, doktor statüsüyle daha çok tanınır ve bu sta­tüsüyle sosyal ilişkilere katılır. Bu durum, aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir?

İnsan düşünen bir varlıktır ya da insan sosyal bir varlıktır gibi düşünceleri çok sık kullanırız. Dü­şünmenin ne olduğunu biliyoruz da sosyallik ne­dir acaba? Sosyallikten kastedilen, sosyalleşmek­tir aslında. Sosyalleşmek ise toplumun normları­nı değerlerini bilip toplumsal ilişkilerini buna göre düzenlemektir. Sosyalleşme; önce ailede başlar daha sonra sokak, okul, işyeri gibi ortamlarda de­vam eder. İletişim araçlarının sosyalleşmeyi hızlan­dıran bir özelliğe sahip olduğunu unutmamak ge­rekir. Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşamayız?

Toplumsal normlar insanlar arası ilişkileri belirle­yen, dolayısıyla insanların sosyalleşmesini sağla­yan kurallardan oluşur. Sosyal kontrol ise toplum­sal normlara uyulup uyulmadığını denetler. Uyum sorunu yaşayan bireyler üzerinde yaptırım uygu­lanabilir. Yukarıdaki parçayla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

Bir kişi hem aile babası hem doktor hem de müzikle ilgili olabilir ama o kişinin geçimini temin et­tiği toplumun gözünde asıl mesleği olarak görü­len bir konumu ve o konumun gerektirdiği görev­leri vardır. Bu parçada aşağıdaki kavram çiftlerinden han­gisi örneklendirilmiştir?

Statü, bir kişinin toplum içindeki yerini belirtir. Bire­yin yerini, konumunu belirten statüsü ona belli ay­rıcalıklar ve haklar sağlar. Aşağıdakilerden hangisi statüye örnek olarak verilemez?

Toplumda insanların sahip oldukları yerleri ve ko­numları vardır. Çevresindeki insanların bireye uy­gun gördükleri bu yer ona belli haklar sağlarken beraberinde bireye bazı sorumluluklar da verir. Parçada açıklaması yapılan kavram aşağıdakilerden hangisidir?

Kişinin sahip olduğu farklı statüdeki rollerin birbiri­ni zorlaştırmasına rol çatışması denir. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi rol ça­tışmasına örnek verilebilir?

İnsanların sahip oldukları statüleri kendi başına bir değer değildir. Bireyin toplum içindeki saygınlığı­nı belirleyen statüsüne ilişkin rollerini gerçekleşti­rebilmesidir. Bunun içindir ki, aynı statüye sahip ki­şiler toplumda farklı muamele görebilirler. Parçada açıklanan kavram aşağıdakilerden hangisidir?

Toplumsal yaşamda bireyin toplumsal rolünü ger­çekleştirme derecesine bağlı olarak kazandığı saygınlığa toplumsal prestij adı verilir. Bu parçada, toplumsal prestijin hangi özelliği üzerinde durulmuştur?

Toplumdaki bireyler, statülerine uygun davranışları yerine getirmekle sorumludurlar. Kişi, sahip oldu­ğu toplumsal statü gereği yerine getirmesi bekle­nen davranışları yapmak durumundadır. Buna göre, bireyin toplumda statüsüne uygun olarak yapması gereken davranışlara ne ad ve­rilir?