10.Sınıf Dil Anlatım Ve Edebiyat Anlatım Biçimleri ve Düşünceyi Geliştirme Yolları Testleri 1

Sofrada artık yemek sonuna mahsus bir da­ğınıklık görülüyordu. Kahvenin gelmesine kadar unutularak bırakılıvermiş elma, por­takal kabuklarıyla dolu son tabaklar, diple­rinde kırmızı damlacıklar görünen şarap kadehlerinin yanında duruyor; sofranın ke­narından yer yer çıkan tütün dumanı, bir müddet dalgalanarak lambanın etrafında bir bulut oluşturduktan sonra dağılıyordu. Yukarıdaki parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır?

Anılarında “En çok beğendiğim romanım.” diye söz ettiği Mai ve Siyah’ta Hâlit Ziya, kendi kuşağının edebiyat alanındaki yeni­likçi görüşleriyle buna karşı çıkan ve eskiyi temsil eden düşünceler arasındaki çatışma­ları, basın hayatı hakkındaki eleştirel dü­şüncelerini kahramanı Ahmet Cemil’in şah­sında dile getirmektedir. Bu yönüyle Ahmet Cemil bir bakıma Hâlit Ziya’yı hatta bütü­nüyle Servet-i Fünun topluluğunu temsil eden bir roman kahramanıdır. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır?

Günümüzde Türkçeyi doğru kullanmak de­ğil, yanlış kullanmak beceri sayılıyor. Üste­lik daha da ileri gidilerek Türkçenin doğru kullanımına yönelik uyarılarda bulunan sı­nırlı sayıdaki Türkçeciler de eski kafalı ol­makla yargılanıyor. Görsel, işitsel ve yazılı medyanın geniş kitle üzerindeki etkisi dü­şünüldüğünde “acayip güzel”in “kendini in­tihar etti”lerin ve “full dolu”ların nasıl bu kadar hızla yayıldığıda anlam kazanıyor. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangileri ağır basmaktadır?

Ağaçlara, çamlara, yani göğe doğru kaldır­dım başımı. Kokuları çekiyorum içime bir­kaç çeşit kuş sesini; birbirine karışan, koro halinde söyleyen, arada kendini ve başkala­rını taklit eden kuşları dinleyerek. Hafiften rüzgar esiyor, dallar kımıldıyor, birbirini yoklayarak, oynaşarak, kuşlara el verircesi­ne kompozisyona katkıda bulunuyor sanki. Peykelerde uyuklayan, yaşlı, yalnız konuk­larını uyandırmaktan çekinir gibi serpiliyor rüzgar. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Bir hevesle çıktık yola. Düşünen her insa­nın ömründe en çok lazım olacak bir unsu­ru sunmayı hedefledik. Çalışırken, kalkar­ken, otururken, öğrenim görürken, doğum­dan ölüme kadar uzanan yolda kişisel geli­şimimizde en gerekli olanı, bilgiyi, sizinle paylaşmak istedik. “Bilgi toplumu” olmaya ihtiyacımız olduğu şu günlerde hayallerimi­zin sîzlerle çakışacağını düşündük. Yukarıdaki parçanın anlatım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

Fotoğraf; Yunanca, ışıkla yazmaktır. Bir res­samın boyalar ve tuvalle yarattığını, yaşam­dan kesitle, ışıkla ve makineyle yaratmak­tır. Kişisel, aile albümü dışında, dünyanın albümünü yapmanın peşinde olandır fotoğ­rafçı. Bakmak değil, görmeye ve görüp an­lamaya yöneliktir tüm enerjisi. Elinde fo­toğraf makinesiyle o uygun anın beklentisi içinde kendi yaşam sıkıntılarından kurtu­lurken tüm dünyanın güzelliklerini, sıkıntı­larım hissettirendir, fotoğrafçı. Bu parçanın bütününde yararlanılan anla­tım yollan aşağıdakilerden hangisinde ve­rilmiştir?

Yahya Kemal’in şiirlerinde insan ve toplum dinamiktir, içinde bulunduğu an ve durum onu durdurmaz ve korkutmaz. Tevfik Fik­ret’in realist olmasına karşılık Yahya Kemal idealisttir. O, Fikret gibi maddeye değil ruha inanır; hayat karşısında kötümser de­ğil, iyimserdir. Bu parçada anlatımında aşağıdakilerden hangisine başvurulmuştur?

İstanbul’da güzel bir havada Hannover’den gelen gençlik orkestrasının müziğini dinle­dik. Uzun uzun alkışlanınca üç parça daha çaldılar. Dinleyenler arasında her kuşaktan insan vardı. Çocuğunu omzuna almış baba­lar, el ele tutuşmuş anneler, tekerlekli san­dalyelerde sakat insanlar... Hepsi sokağa ta­şan bir kültürün öğrencileriydi. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi daha ağır basmaktadır?

Yüzünün çizgilerinde seçkin tertemiz bir ruhun asil görünüşleri vardı. Yüksek alnın­dan sarkan, güzel yüzünü çevreleyen çok beyazlı saçlar ve sakallar onda herhangi bir ihtiyarlık belirtisi olarak göze çarpmıyordu. Uzun yılların, pek çok seyahatlerin, pek çok keder ve eğlencelerin bile bozmaya kı­yamadığı bu muzaffer çehrenin etrafında onlara gıpta edilecek bir şöhretin ipekli bir halesi gibiydi. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine başvurulmuştur?

Geçmişimize neden bu kadar yabancıyız? Yakın geçmişimizi tanıma ve tartışmada ni­çin bu kadar acizlik, çaresizlik içindeyiz? Millet olarak, aydın kesim olarak üzerimize düşen sorumluluğu neden yerine getiremi­yoruz? Halbuki, geleceğe sağlam adımlar atabilmek için geçmişimizi iyi bilmemiz ge­rekiyor. Geçmişini bilmeyen bir milletin, ge­leceğe öz değerleriyle kalabilmesi mümkün mü? Tarihe yön verebilmesi düşünülebilir mi? Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine başvurulmuştur?