12.Sınıf Dil ve Anlatım Sanat Metinlerinin Ayırıcı Özellikleri Testleri 2

(I)Yazınımızın bir müzesinin olmaması çok uzun yıllardan beri duyulan bir eksikliktir. (II) Yazarlarımızın kitaplarının, belgelerininin arta kalan çok azı dışında çarçur olduklarını hepimiz biliyoruz. (III) Bugün de pek çok yazar için "Kitaplarım ne olacak?" sorusu en önemli kaygıdır. (IV) Her kitap bir kişiliği gösterir. (V) Bunları bir araya toplayabilmek, yazınımız üzerine araştırma yapmak isteyenlere büyük kolaylık olacaktır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden

Sıradan bir okur için hayli güç ve can sıkıcı bir kitap izlenimi veriyor Körlük. Kitabın özünü kavramakta olduğu kadar cümle yapılarını anlamakta ve çözmekte de zorlanıyorsunuz. Kitabı elinize aldığınızda gözünüze çarpan şeylerin başında konuşma çizgisinin olmadığı geliyor. Art arda verilen konuşmalarda sadece ilk sözcüklerinin büyük harfle yazılması karşısında iyice şaşırıyorsunuz. Noktalama imi işe hiç yok! Bu parçada sözü edilen yapıtla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

Sarı ışık yandı. Yayaların hepsi geçmişti. Yeşil ışık sonunda yandı, arabalar ok gibi ileri fırladı; ama hepsinin aynı hızla ileri fırlamadığı hemen anlaşıldı. Orta şeritte en öndeki araba yerinde duruyordu. Daha şimdiden arabalarından fırla­yan birçok sürücü arızalı arabayı trafiği aksat­mayacak bir yere itmeye hazır, arabanın kapalı camlarına vuruyorlar. İçlerinden biri kapıyı açmayı başardığında anlayacaklar; kör oldum. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisinden yararlanılmamıstır?

Sanatçı, kendi dışındaki gerçeği kendince yorumlayan insandır. Bir anlamda hayatı yeniden üretendir. Ancak bunu yaparken yaşadığı toplumdan, dönemden kopuk değildir. Estetik kaygılar kişisine göre değişse de tümünün birleştiği bir ortak payda vardır. Sanatçı ele aldığı konuyu, kendi görüş, deneyim, yorum ve duygusunu da katarak ayrıntılı ve derinlemesine inceler. Her durumda konuyu insan için yargılar. Bu parçanın ana düşüncesi aşağıdakilerden hangisidir?

(I)Her yazı, kuşkusuz bir dil yaratısıdır; ancak bundan önce bir ustalaşma işidir. (II) Başımızdan geçen her olayın yazılması ortaya bir öykü çıkarmaz; her duygulanışımız bir şiir oluşturmaz. (III) Her sanat gibi bunlar da belli bir çabayı, belli bir birikimi, belli aşamalardan geçmeyi gerektirir. (IV) Her sanatçı gibi şair de yazar da bir acemilik dönemi yaşar. (V) Her acemilik çalışması da sergilenmesi gereken bir ürün sayılmamalıdır. Bu parçanın ana düşüncesi numaralanmış cümlelerin hangisinde belirtilmiştir?

Bir bulut kümesinin ardından şiddetli bir rüzgâr esti. Nehrin üzerini sis basmıştı. Sis, yuvarlana yuvarlana gidip bir tepenin yamacına yığıldı, kayalıklara sarıldı; soğuk, başsız bir yılandı sanki. Nehrin sol yakası, kıyıdaki minik göller, ıslak yosunlar ağaran günün altında, soğukta kıpır kıpırdı. Ufkun ötesinde güneş esniyor, düşünüp duruyor, yerinden kımıldamıyordu. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisinden vararlanılmamıştır?

Yasemin ve karanfil kokularının gölgelediği cumbalardan sabun kokan sokaklara, kadın­ların ıssız bakışlarının düştüğü meraklı arnavut kaldırımlarıyla suç ortaklığındaki hınzır ipek yeldirmelerin sabırlı adımları gizlediği; uyuşuk, sıcak öğle sonlarının, gece ortaya çıkacak karaltıların koynuna gizlenmiş, İttihat Terakki bildirilerini sabırla beklediği günlerde eline bir tuval ve fırça alan kaç kadın vardı? Bunu biliyoruz; ancak onlardan biri Mihri Rasim'di. Bu parçanın anlatım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

Şair yaşamı boyunca büyük aşklar yaşar. "Sevmek mükemmel iş." der. Ölesiye sever kadınlarını, deli gibi kıskanır. Şiirleri aşkın soyut bir şey olmadığını, tersine hayatın doğrudan içinde olduğunu anlatır. Güle, bülbüle, ruha, mehtaba karnımız tok, der. Ekmeği tuza banıp yer gibi sever o. Eşinin, onun esirliği ve hürriyeti memleketi olduğunu dile getirir. Ama ona söylemek istediği en güzel söz, henüz söylememiş olduğu sözdür. En önemlisi bütün iş Tahir ile Zühre olabilmektedir, yani yürektedir. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Bir ozana ve onun şiirine, dile getirdiği düşünce kadar değer vermek, bir dostu işimize yaradığı ölçüde sevmekten daha kötü bir şey değildir. Elbette her şiirde az çok değerli bir düşünce vardır; ama bütün değerleri söylediği düşüncede kalan şiire acınır doğrusu. Hangi güzel şiir, kendi anlamının üstünde daha geniş, daha zengin anlamlar yüklenmemiştir? Hangi şiir, her okuduğumuzda bizi umulmadık yeni düşüncelere götürmemiştir? Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

Olup bitenler karşısında, "ah o eski zaman­lar..." diye hayıflanmak, genellikle yaşlılara özgüdür. Geçmiş günleri özlemle anmak, "bi­zim zamanımızda..." diye başlayıp sönmüş, unutulmuş, tükenmiş değerleri yüceltip, bugünü yerin dibine batırmak, eğer tutuculuk­tan kaynaklanmıyorsa yeryüzünde yapılacak iş kalmadığının göstergesidir. Yakınmak, üzül­mek, kızmak eğer yeni bir öneriyle beslenmi­yorsa, yerine ne koyulacağı tasarlanamıyorsa, yakınılan, kızılan şeyin doğası hakkında da pek bir şey bilinmiyor demektir. Aşağıdakilerin hangisi bu parçada eleştiri­lenlerden biri değildir?