İnsan yaşamı ile devlet yapısı birbirine benzer. Çocuk­luk, gençlik, olgunluk ve yaşlılık... Kişi nasıl bu evreler­den geçiyorsa devletler de aynı akıbeti yaşar. Nasıl ki tabipler her yaşa uygun ilaçlar ve perhizler uyguluyor­sa devletin tabipleri de (yöneticiler) devletlerin yaşını fark edip ona göre reçete yazmalıdır. XVII. yüzyıl Osmanlı aydınlarından Katip Çelebi bu sözleri ile devletin ömrünün uzamasının aşağıdakilerden hangisine bağlı olduğunu vurgulamıştır?

Osmanlı Devleti’nde XVII. yapılan ıslahatlar, I.toplumsal düzeni koruma, II.orduda disiplini sağlama, III.merkezi otoriteyi güçlendirme amaçlarından hangilerine yönelik olarak yapılmıştır?

XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde, I.gece sokağa çıkmanın yasaklanması, II.Celali isyanlarının bastırılması, III.tımar dağıtımındaki aksaklıkların giderilmesi uygulamalarından hangileri, yöneticilerin iç güven­lik sorunlarının çözümüne yönelik önlemler aldığını gösterir?

1618’de hükümdar olan II. Osman, tahta çıkar çıkmaz devlet erkânı içindeki üst düzey yetkilileri değiştiren, müderris ve kadıların atayan şeyhülislamın elindeki bu yetkileri almıştır. Osman’ın bu tutumu ile aşağıdakilerden hangi­sini amaçladığı söylenebilir?

Murat devlet yönetimini ele aldıktan sonra devletin kötüye gidişinin nedenleri ve bu kötü gidişin durdurul­ması için alınabilecek tedbirlere ilişkin devletin ileri gelenlerine raporlar hazırlatmıştır. Murat’ın bu tutumu aşağıdakilerden hangisinin kanıtıdır?

XVII. yüzyılda Anadolu’da tarımsal üretim azalmış, köylerden şehirlere yoğun göçler olmuş, halkın devle­te olan güveni ciddi anlamda sarsılmıştır. Bu duruma yol açan temel sorun aşağıdakilerden hangisi olmuştur?

IV.Murat yönetimi ele aldıktan sonra saray görevlileri ve valide sultanların yönetime karışmalarını engelle­miş, İstanbul’daki yeniçeri zorbalarını ortadan kaldır­mış, birer dedikodu yuvası olduğu gerekçesi ile kah- vehanleri kapattırmış, içki ve tütünü de yasaklamıştır. Murat bu tutumu ile aşağıdakilerden hangisini amaçlamıştır?

Koçi Bey, IV. Murat’a sunduğu raporda; “Velhasıl Osmanlı saltanatının şevkat ve kudreti asker ile, askerin ayakta durması hazine iledir. Hâzinenin geliri ise re­aya iledir. Reayanın ayakta durması adalet iledir.” de­miştir. Bu bilgilere göre Koçi Bey’in, I.askerlik, II.maliye, III.yönetim alanlarından hangilerinde düzenleme yapılmasını önerdiği söylenebilir?

Osmanlı Devleti IV. Murat döneminde, I.İran, II.Rusya, III.Venedik devletlerinden hangileriyle savaşılmıştır?

IV. Murat döneminde Revan Köşkü, Bağdat Köşkü, Niğde Bedesteni, Üsküdar Çinili Camisi ve Külliyesi, Bayram Paşa Sıbyan Mektebi çeşmesi, külliyesi ve medresesi, Konya Şerafettin Camisi gibi mimari eser­ler yapılmıştır. Yalnızca bu bilgiye bakarak IV. Murat döneminde, I.bayındırlık, II.eğitim, III.hukuk alanlarından hangilerine önem verildiği söylenebilir?

XVII. yüzyılda görülen, I.Celali isyanlarının çıkması, II.yeniçeri isyanlarının yaşanması, III.ülkenin eyaletlere ayrılması olgularından hangileri padişahların otoritesinin bozulmasında etkili olmuştur?

XVII. yüzyılda Anadolu’da çıkan Celali İsyanları nede­niyle köylerde yaşayan halkın bir kısmı topraklarını terk ederek şehirlere göç etmiştir. Bu durumun, I.şehirlerde işsizlik ve nüfusun artması, II.tarımsal üretimin azalması, III.devlet gelirlerinin azalması sorunlarından hangilerine yol açtığı söylenebilir?

Osmanlı Devleti’nin Duraklama Döneminde merkezi otoritenin zayıflaması sonucu Eflak, Boğdan, Erdel gi­bi eyaletlerde devletten ayrılmaya yönelik isyanlar çık­mıştır. Avrupa devletleri de bu isyanlara destek ver­mişlerdir. Avrupa devletlerinin Osmanlı ülkesinde yaşanan eyalet İsyanlarını desteklemeleri aşağıdakllerden hangisiyle açıklanabilir?

-II. Osman döneminde ayaklanan yeniçeriler yeni­liklere karşı çıkmış ve padişahı öldürmüşlerdir. -IV. Murat saray ağalarının ve valide sultanın nüfu­zunu kırdıktan sonra devlet idaresini ele almış, Ka­pıkulu askeri ve Yeniçerileri kontrol altına almıştır. -IV. Mehmet döneminde ayaklanan yeniçeriler, pa­ranın ayarının düşürülmesinden sorumlu tuttukları otuz kadar devlet adamını Sultan Ahmet Meydanı’nda astırmışlardır (Vaka-i Vakvakiye) Duraklama Döneminde görülen bu gelişmelere ba­karak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

İngiltere ve Fransa’nın denizlerde giderek güçlenme­si ve ekonomik piyasayı ele geçirmesi üzerine, deniz ticaretini canlı tutmak ve ekonomik kayba uğrama­mak isteyen Osmanlı Devleti Hollanda ile düşük güm­rük vergisi ve serbest ticareti öngören bir antlaşma imzalamıştır. Ancak bir süre sonra bu ayrıcalıklar diğer Avrupa devletlerine de tanınmıştır. Bu durumun Osmanlı Devleti’nde, I.vergi gelirlerinin azalması, II.milliyetçilik akımının Osmanlı ülkesinde yayılması, III.yerli üreticinin güç kaybetmesi sorunlarından hangilerine yol açtığı söylenebilir?

Coğrafi Keşiflerden sonra İpek ve Baharat Yolları’nın önemini kaybetmesi sonucu Akdeniz ticareti ve liman­larının önemi de azalmıştır. Bu durum Osmanlı Devleti’nin ihracat ve gümrük gelirlerinde büyük azalmalara yol açmıştır. Bu durum karşısında Osmanlı Devleti aşağıdaki yollardan hangisine başvurmuştur?

Duraklama Döneminde, I.askeri alanda Avrupa’daki gelişmelerin takip edil­memesi, II.gümrük gelirlerinin azalması, III.savaşların uzun sürmesi gelişmelerinden hangilerinin ekonomiyi olumsuz etkilediği söylenebilir?

16. yüzyılda Batı Avrupa’da ortaya çıkan refah ve güç için daha çok paraya ve değerli madenlere sa­hip olmayı öngören; devletin ekonomide korumacı bir rol oynamasını, ihracatı desteklerken, gümrük vergilerini yükselterek ithalatı engellemeyi öngö­ren ekonomi modeli aşağıdakilerden hangisidir?

Osmanlı Devleti’nde XVII. yüzyıl boyunca Anadolu’da sık sık Celali isyanları çıkmıştır. Bu durum Anadolu’da, I.azınlıkların koruyuculuğunu Avrupa devletlerinin üstlenmesi, II.yeni tarım alanlarının açılması, III.merkezi otoritenin zayıflaması gelişmelerinden hangilerine neden olmuştur?

XVII. ve XVIII. yüzyılda siyasi gücü azalan Osmanlı Devleti kapitülasyonlarla tanınan haklan genişletmeye başladı. Bu durumdan yararlanan Avrupalı devletler, tüccarlarının ayrıcalıklarını artırma yoluna gitti. Güm­rük vergilerini yerli tüccardan az ödeyen Avrupalı tüc­carlar, ayrıca kendi ticari mahkemesini kurma hakkını da elde ettiler. Bu durumun, I.Osmanlı ülkesi içinde yerli ve yabancı tüccar reka­betinin oluşması, II.Osmanlı pazarlarında Avrupalıların etkisinin artması, III.uluslararası ticaret yollarının yön değiştirmesi gelişmelerinden hangilerine yol açtığı söylenebilir?

XVI. yüzyılın başlarında yaşanan İran seferi sırasında yolculuğa devam etmemek için direnen yeniçeriler Yavuz Sultan Selim’in kararlı tutumu karşısında dire­nişten vazgeçmek zorunda kalırken, XVII. yüzyıl baş­larında yaşanan Hotin Seferin’de II. Osman’ın sefere katılmayan askerlerin ordu ile ilişkilerinin kesilmesi ve gelirlerini kaybetmeleri isyanlara sebep olmuş ve bu durum padişahın tahttan indirilerek öldürülmesine ka­dar uzanmıştır. Bu bilgilere bakarak; I.II. Osman’ın ordu üzerindeki otoritesi zayıflamıştır. II.Yavuz ordu üzerinde tam bir otorite kurmuştur. III.Doğu seferleri ile batı seferlerinin zorluk derecele­ri farklıdır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

I.Buçuktepe II.Canbolatoğlu III.Kara Yazıcı Yukarıdakilerden hangileri Celali İsyanları arasında yer almaz?

XVII. yüzyılda İstanbul isyanlarının çıkmasında, I.kapıkulu askerlerinin maaşlarının zamanında ödenmemesi, II.vergilerin artırılması, III.devşirme sisteminin bozulması durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunula­bilir?

XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde İstanbul ve Celali isyanları adı verilen birçok isyan meydana gelmiştir. Aşağıdakilerden hangisi, bu isyanların çıkmasında etkili olan nedenler arasında ver almaz?

-İran ve Avusturya ile yapılan savaşların uzaması -Halktan yeni vergilerin alınması -Celali isyanlarının görülmesi Yukarıda verilen bilgilerde sebep-sonuç ilişkisi vardır. Buna göre Celâli isyanlarının görülmesinden sonra gelebilecek bilgi aşağıdakilerden hangisi olabilir?

1593’te başlayan Osmanlı - Avusturya Savaşlarında Osmanlı Devleti Haçova ve Kanije’de büyük zaferler kazanmasına rağmen 1606’da yapılan Zitvatorok Antlaşması’nda önemli kazançlar sağlayamamış, hatta Avusturya’ya bazı tavizler vermiştir. Bu duruma aşağıdakilerden hangisi yol açmış ola­maz?

. XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde, I.yeniçerilerin ıslahatçıları ortadan kaldırması, II.Celali isyanlarının yaygınlaşması, III.Yeniçeri Ocağı’na askerlikle ilgisi olmayanların alınması gelişmelerinden hangilerinin, halkın devlete olan güveninin azalmasına neden olduğu söylenebilir?

XVII. yüzyılda ortaya çıkan eyalet isyanlarının amacı Osmanlı Devleti’nden ayrılmak olmasına rağmen bu amaçlarında başarılı olamamışlardır. Buna göre eyalet isyanlarının amacına ulaşama­masının nedeni olarak aşağıdakilerden hangisi gösterilebilir?

Aşağıda Celali isyanlarının bazı sonuçları verilmiştir. I.Avusturya ve İran ile yapılan mücadelelere gere­ken önem verilmedi II.Anadolu’da üretim azaldı III.Anadolu’da can ve mal güvenliği kalmadı IV.Köyden kente göç başladı V.Anadolu’da vergiler düzenli toplanamadı Bu sonuçlara bakılarak Celali isyanlarının hangi alanda Osmanlı Devletini olumsuz olarak etkiledi­ği iddia edileme??

Kuruluş ve yükselme dönemlerinde daha çok merke­zi otoritenin korunmasıyla görevli olan Yeniçeri Ocağı XVII. yüzyılda merkezi otoriteyi sarsan temel güç hali­ne gelmiştir. Bu duruma, I.yeniçerilerin çıkardıkları isyanlarla istedikleri dev­let adamlarını iş başına getirmeleri, II.padişahların deneyimsiz olarak tahta çıkması, III.yönetimde etkili olmak isteyen devlet adamlarının yeniçerileri kışkırtmaları gelişmelerinden hangilerinin ortam hazırladığı sa­vunulabilir?

XVII. yüzyıl Osmanlı tarihçileri bu dönemdeki Osmanlı - İran ve Osmanlı - Avusturya savaşlarının uzun sür­mesinin ekonomik, sosyal ve yönetim açısından olumsuz sonuçlar doğurduğunu belirtmişlerdir. Aşağıdakilerden hangisinin bu yargıyı doğrular ni­telikte olduğu savunulamaz?

Duraklama Dönemi’nde Osmanlı Devleti’nin zayıfla­masının en önemli nedenlerinden birisi de ordunun bozulmasıdır. Buna göre, I.Yeniçerilerin sık sık isyanlar çıkarması, II.savaşların uzun sürmesi, III.Celali isyanlarının çıkması gelişmelerinden hangileri ordunun bozulduğuna doğrudan kanıt olarak gösterilebilir?

XVII. yüzyılda iş başına gelen Osmanlı padişahları devlet işlerine genelde ilgisiz kalmışlar, ordunun ba­şında seferlere çıkma geleneğini de büyük ölçüde terk etmişlerdir. Bu durumun, öncelikle aşağıda verilen alanların hangisinde bozulmaya neden oduğu söylenebilir?

Osmanlı Devleti’nin XVII. yüzyılda girdiği savaşlar ge­nelde uzun sürmüş, başarılar azalmış hatta yer yer ye­nilgiler de alınmıştır. Aşağıdakilerden hangisi bu durumun nedenlerin­den biri değildir?

XVII. yüzyılda devletin güç kaybetmesinin temel ne­denlerinden biri başta valide sultanlar olmak üzere saray kadınlarının yönetime karışmaları, padişahı ve devlet adamlarını yönlendirmeleri olmuştur. Saray kadınlarının yönetime karışmalarında, I.şehzadelerin çoğunun çoçuk yaşta tahta geçmesi, II.sancağa çıkma usulünün kaldırılması ile şehzade­lerin sarayda yaşamaya başlaması, III.bazı padişahların saray dışından evlenmesi gelişmelerinden hangilerinin etkili olduğu savunu­labilir?

Zitvatoruk Antlaşmasının, I.Eğri, Kanije ve Estergon kaleleri Osmanlı Devleti’nde kalacaktır. II.Avusturya, Osmanlı Devleti’ne 200.000 kara kuruş tazminat ödeyecektir. III.Avusturya imparatoru Osmanlı padişahına eşit sa­yılacaktır. hükümlerinden hangileri Osmanlı Devleti’nin Avusturya üzerindeki yaptırım gücünün azaldığını gösterir?

XVII. yüzyıl başlarında Osmanlı Devleti’nin hem Avus­turya ile savaşmasını hem de Celâli İsyanları ile uğraş­masını fırsat bilen İran, Osmanlı topraklarına saldır­mıştır. Uzun yıllar süren bu savaşlarda Osmanlı Devle­ti önemli bir başarı elde edememiştir. Osmanlı Devleti’nin Iran savaşlarında başarılı ola­mamasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisi olabilir?

Duraklama Döneminde büyük isyanların yaşandığı İs­tanbul ve Anadolu’da huzur ve asayiş zaman zaman sağlanmış fakat bu durum uzun sürmemiştir. Bu durumun temel nedeni aşağıdakilerden hangi­sidir?

Osmanlı Devleti XVII. yüzyılda duraklamış ve devlet eski gücü kaybetmiştir. Aşağıdakilerden hangisi bu duruma kanıt olarak gösterilemez?

XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde, -savaşların uzun sürmesi, -orduya kanunlara aykırı asker alınması, -toplum yapısının bozulması, -ülkenin tecrübesiz padişahlarca yönetilmesi gelişmelerinin aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı söylenebilir?

XVII. Yüzyılda İspanya, Portekiz, İngiltere, Fransa ve Hollanda gibi Avrupa devletleri Amerika, Afrika ve Uzak Doğu’da sömürge imparatorlukları kurmuşlardır. Bu durumun, I.Avrupa’da güçlü krallıkların kurulması, II.Avrupa kültür ve uygarlığının yayılması, III.Avrupalıların, Osmanlı Devleti’ne karşı daha etkili mücadele etmeye başlaması gelişmelerinden hangilerine ortam hazırladığı söy­lenebilir?

Dünyanın yeni yedi harikası Portekiz’in başkenti Liz­bon’da ilan edildi. Yeni listeye Hindistan’daki Tac Ma­hal anıt mezarı da girdi. Yeni listede Türk izlerinin bu­lunduğu tek eser olan Tac Mahal, Hindistan Türk hü­kümdarlarından Şah Cihan tarafından 1632 -1649 yıl­ları arasında yaptırılmıştır. Tac Mahal’in mimarları, Mi­mar Sinan’ın talebelerinden Mehmet İsa ve Mehmet İsmail Efendi ile yapıdaki yazıları yazan Hattat Serdar Efendi eserin yapımı için Şah Cihan tarafından İstan­bul’dan davet edilmişlerdi. XVII. yüzyılda iş başına gelen Osmanlı devlet adamla­rı devletin gerilemesinin nedenini kaybedilen savaşla­ra bağlamışlardır. Aşağıdakilerden hangisi devlet adamlarının bu dü­şüncede olduklarını doğrulamaktadır?

XVII. yüzyılda başta İngiltere ve Fransa olmak üzere Avrupa kralları iktidarlarına engel olan unsurları orta­dan kaldırarak güçlerini artırmışlardır. Bu durum aşağıdakilerden hangisinin gösterge­sidir?

XVII. yüzyılda iş başına gelen Osmanlı devlet adamla­rı devletin gerilemesinin nedenini kaybedilen savaşla­ra bağlamışlardır. Aşağıdakilerden hangisi devlet adamlarının bu dü­şüncede olduklarını doğrulamaktadır?

Aşağıdakilerden hangisi XVII. yüzyılda Asya’da ege­mendik kurmuş Türk devletlerinden biri değildir?

I. Ahmet döneminde şehzadelerin sancağa çıkma usulü kaldırılmıştır. Bu uygulamanın, I.şehzadelerin yönetimde deneyim kazanması, II.şehzadelerin ülkeyi ve halkı yakından tanıması, III.Islahat çalışmalarının başarıya ulaşması durumlarından hangilerini doğrudan engellediği sa­vunulabilir?

XVII. yüzyılda, I.medreselerin bozulması, II.hanedanın en yaşlı üyesinin hükümdar olması, III.Yeniçeri Ocağı’na askerlikle ilgisi olmayanların alınması gelişmelerinden hangilerinin Osmanlı Devleti’nin duraklamasına doğrudan yol açtığı söylenemez?

XVII. yüzyılda Osmanlı saltanat hukuku ekber ve erşed sistemi ile bir kurala bağlanmış, hanedanın en yaşlı ve akıllı üyesinin tahta çıkması kabul edilmiştir. Bu durumun aşağıdakilerden hangisine yol açtığı söylenebilir?

VII. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde sık sık sadrazam değişikliği olmuştur. Sadrazamların çoğu hatır ya da rüşvet ve iltimasla bu makama geldiğinden saray ve çevresini memnun etmeye çalışmışlardır. Bu durumun Osmanlı Devleti’nin duraklama nedenlerinin hangisinin oluşmasında öncelikle et­kili olduğu söylenebilir?

Osmanlı Devleti 17. yüzyılda; doğuda ve batıda güçlü komşuları olan, askeri, mali, toplumsal bozuklukların görülmeye başladığı bir devletti. Buna rağmen girdiği savaşları zorlansa da kazanıyordu. Aşağıdakilerden hangisi bu dönemin özelliklerin­den biri değildir?