Ygs Felsefe Felsefeyle Tanışma Alıştırmaları 2

Her filozof, çoğunlukla öncekilerin mirasına bağlı kalmasına karşın, kendine özgü felsefi yöntemi de özenle işler. Felsefe tarihi felsefenin kendisi olduğuna göre, felsefeden söz etmek onun tarihinden söz etmektir. Filozoflar felsefeyi ayrı sözcüklerle, ancak aynı ruhla düşünmüşlerdir. Sokrates “Felsefesiz bir yaşam düşünülemez”; Platon “Felsefe ruhun kendisiyle yaptığı sessiz diyalogdur”; Aristoteles “Her insan doğası gereği öğrenmeye yatkındır” der. Paragrafa göre, aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?  

Felsefe “philia” ve “sophia” sözcüklerinin birleşmesinden oluşan ve bilgeliği sevme anlamını içeren bir kavramdır. Bu çerçevede felsefe, durup dinlenmeden bilgiyi, doğruyu arar. Düşünme ile olsun, sorgulama ile olsun burada varılmak istenen nokta doğrudur, gerçektir. Felsefe, doğruya ve gerçeğe ulaşmak için sürekli uğraşır, elindekilerini ayırır ve süzgeçten geçirir. Buna göre, doğruyu arayan filozofun temel özelliği aşağıdakilerden hangisidir?        

Filozof, güç şeyleri ve insan bilgisine kolay kolay açılmayan şeyleri bilme yeteneğine sahip olan kişidir. O, her şeyin bilgisine özel olarak ayrı ayrı sahip olmadan, elinden geldiğince bütün şeylerin bilgisine sahip olacaktır. Bu parçada, filozofların hangi özelliği üzerinde durulmuştur?  

Bilimin sadece olgularla ilgilenmesine karşılık; felsefe olguların yanında değerler, anlamlar, idealler ve erekleri de içine alan bir varlık alanını kendine konu edinir. Bu durum, felsefeyi bilimden ayıran bir özellik olarak düşünülmektedir. Buna göre, felsefenin en kapsamlı tanımı aşağıdakilerden hangisidir?  

Felsefenin ortaya çıkışında rol oynayan Grek uygarlığının birdenbire doğduğunu söylemek büyük yanılgı olur. O uygarlığı kuran öğeler, Mısır ve Mezopotamya'da zaten binlerce yıldır bulunmaktaydı. Ama yine de Grekler zihinsel anlamda önemli gelişmelere imza atmışlardır. Mısırlılar ve Babiller az da olsa matematik ve geometri bilgisine sahiplerdi; ancak bu bilgi parmak hesabından öteye gidemiyordu. İşte Grekler bu bilgileri akılla temellendirip, teorikleştirerek matematikten, bilime ve felsefeye kadar geliştirmişlerdir. Bu parçadan yola çıkarak felsefenin ortaya çıkışı ile ilgili olarak, aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?  

Felsefe ortaya çıkmadan önce, evren mitoslarla (dini tasarımlarla) açıklanıyordu. Bütün bunlar bir hayal ürünü olmaktan öteye gidemiyor, kuşaktan kuşağa sorgulanmaksızın kabul ediliyorlardı. Ancak öyle bir an geldi ki artık bu yapıtlar, insanı tatmin etmemeye başladı. İnsanoğlu, din ile geleneğin verdiği yanıtlarla yetinmeyip, kendi aklı ile olayları sorgulamaya başladı. İşte bu sorgulamanın başladığı yerde de felsefe doğmuştur. Buna göre, felsefe hakkında aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?  

Felsefe, kimileri için "bütün bilimlerin kendisinden türetildiği bir kaynak", kimilerine göre ise "yaşama dair bir bilgelik" tir. Felsefeye ilişkin bu belirlemeler elbette yanlış değildir. Ama bunların hiçbiri felsefenin ne olduğunu aydınlatmakta yeterli değildir. Bu durumda yapılması gereken, filozofların yaptıklarına bakmak ve yapılanların ortak noktasını bulmaktır. Bu anlamda felsefe, bir soru sorma, sorgulama etkinliğidir; varlığı sorguya çekmektir. Bu parçaya dayanılarak, aşağıdaki yargılardan hangisine varılamaz?        

“Bu evren nereden gelip nereye gidiyor?”, “Bu dünyada insanın yeri ve yazgısı nedir?” sorularına cevap mitoslarda vardır. Bu cevaplar da oldukları gibi benimsenirler ve bunlara hiçbir kuşku duymadan inanılır. Fakat, bir yerde ve zamanda öyle bir an gelir ki, bu yanıtlar insanı kandıramaz olur. İnsan bu sorular üzerinde artık kendisi de düşünmeye başlar. Din ile geleneğin verdiği yanıtlarla yetinmeyip bilmek, anlamak istediğine kendi aklı ile, kendi görgüleriyle ulaşmaya çalışır. İşte böyle bir durumda insanın kendi bulduklarıyla dogmatik inancın ve geleneğin sunduğu tasarım arasında çatışma, eleştiri başlar. Bu da felsefenin doğuşu demektir. Buna göre, felsefenin doğmasında aşağıdaki-lerden hangisi etkili olmamıştır?  

“ Dünyanın içinde ve dışında filozofların kendisiyle uğraşamayacağı hiçbir varlık alanı yoktur.” diyen  bir filozof felsefenin hangi özelliğine dikkat  çekmektedir?

Her filozof doğruyu ararken sorgulama yöntemini kullanır, ama sonunda filozofun bilgiyi temellendir­me biçimi yine kendine özgü olacaktır. Bu parçada felsefenin hangi özelliği vurgulan­maktadır?