11. Sınıf Dil ve Anlatım Anlatım Yöntemleri Testleri 1

Eski İstanbul dendiğinde... Benim çocuklu­ğumda Türkiye’nin nüfusu 15 milyondu, İs­tanbul’un nüfusu da 750 bin... Karaköy Köprüsü’nden Kadıköy’e kalkan vapurlarla, Haliç’e kalkan vapurlar İstanbul’u iki zıt dün­yaya ayırırdı: Kadıköy vapurlarına tüketimde çağdaşlaşmış fötr şapkalı erkeklerle, son moda giyimli genç hanımlar binerlerdi. Haliç vapurlarına ise eli sepetli, yoksul giyimli genç insanlarla; takkeli, beyaz sakallı İhtiyarlar ve siyah çarşaflı ama peçesiz kadıncıklar... Ka­dıköy vapurlarının yolcuları, genellikle üst düzey ailelerin bireyleriydi... Bürokratik kesi­min çocuklarıydılar yani... Haliç vapurlarının yolcuları ise “ayak takımı” da sayılan halkın kendisiydi. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

İnsanlar, yaşamları boyunca sergiledikleri temel davranışların önemli bir bölümünü yine okul öncesi dönemde kazanıyorlar. Okul ön­cesi eğitimden yararlananlar, sonraki eğitim kademelerinde ve yaşamda yararlanmayan­lara göre çok daha başarılı oluyorlar. Okul ön­cesi eğitim, Avrupa ülkelerinin çoğunda zorunlu. Okullaşma oranı da yüzde 90 ile 100 arasında değişiyor. ABD, Japonya, Rusya, Çin ve daha pek çok ülkelerde yine çok üst dü­zeylerde. Peki okul öncesi eğitim dünyada bu kadar önemli ve yaygınsa Türkiye’deki ko­numu ne? Rakamlar korkunç! Türkiye gene- yüzde 6.4 yani her yüz çocuktan ancak 6's okul öncesi eğitimden yararlanabiliyor. Böl­gelere göre bakıldığında ise ortaya çok daha vahim bir tablo çıkıyor, işte veriler: Karadenız 4.4, Doğu Anadolu 2.3, Güneydoğu Anadolu 2.8, Akdeniz 7, Marmara 7, Ege 10, iç Ana­dolu 7... Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerde' hangisine ver verilmemiştir?

Siyah şemsiyesini açınca serin akşam Yıldızlar köy üstüne uzattı kollarını Bu dizelerde “akşam” ve “yıldız” kavramlarına insan kişiliği kazandırılmıştır. Böyle bir anlatım yolu aşağıdakilerin han­gisinde vardır?

“Bu çocuk gerçekten çok zeki, fakat bir de şu yalan söyleme alışkanlığı olmasa!” cümle­siyle aşağıdakilerden hangisi arasında an­latımda başvurulan yol bakımından bir benzerlik vardır?

John Steinbeck, Yaşar Kemal ve Amin Maalouf gibi yazarları okurken, dünyanın sağladığı sonsuz olanaklar dizisi içerisinde bir düş ge­zisine çıkar ve evreni, evrenin içerisindeki ak­törleri başka bir gözle değerlendirebiliriz. John Steinbeck’in kitaplarında, endüstri öncesi Amerika’nın büyük değişimleriyle, yeni çağı haber veren büyük dönüşümlerle, renksiz ki­şilikleri büyük kahraman ya da canavarlara dönüştüğü ilginç masalsı kahramanlarla kar­şılaşırız. Yaşar Kemal ise, Çukurova’nın bere­ketli ve acı dolu topraklarından kopan o bin bir efsane ile yüklü yaşamını, yoksulluk ve acıyı, hastalık ve güçsüzlüğü, zulmü, haksız­lığı, arka plandan çıldırmış verimlilikteki do­ğaya uygun muhteşem bir dille anlatır. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır?

insanların geçmişle bağlarını koparmamış ol­malarının en güzel örneklerini teşkil eden tarihi roman olgusu, tüm dünyada olduğu gibi ül­kemizde de kendini kabul ettirmiş ve ayrıca bu arada anı - roman denilen bir edebiyat türü de varlığını hissettirmeye başlamıştır. Bu ko­nudaki çalışmaların en güzellerini Ayşe Kulin vermektedir. Onun “Sevdalinka” ile başlattığı anı - roman yazarlığı, daha geçtiğimiz aylarda satışa sunulan ve baskı adedi kısa bir sürede yirmileri geçen “Füreya” ile doruk noktasına ulaşmıştır.
Bu parçanın anlatımında aşağıdaki yön­temlerden hangisine başvurulmuştur?

İnsanoğlunun mutluluk arkasından koştuğunu sanırlar, oysaki asıl ereği sevinç, şu filozofla­rın söylediği, bilmekten doğan sevinçtir. Pas­cal: “Evren, kişiyi ezse de kişi evrenden uludur; ezildiğini, evrenin üstünlüğünü bilir; evren ise bunu bilmez” diyor. Kişilerin en ür­keğine, canını en sevenine bakın, en yılınç, en öldürücü doğruları öğrenmek dileğini onda bile bulursunuz. Bu parçada yazarın Pascal’dan bir alıntı yapmasının nedeni aşağıdakilerden hangi­sidir?

Saçlarına takmış bir mor menekşe
Gözlerinde neşe, kalbinde neşe
Yüzünü çevirmiş doğan güneşe
Bir bahar çiçeği şu Rodoplu kız
Bu dörtlüğün anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Tarihi şahsiyetler; sanatçılar, fikir ve bilim adamlarından farklı olarak, içinde bulunulan siyasal yapının temellerinin atılmasında belir­leyici olmuş kişilerdir. Bu anlamda Picasso veya Einstein tarihi şahsiyet değil, XX. yüzyı­lın önemli bir sanatçısı ve bilim adamıdır. Buna karşılık George Washington, Charles de Ga­ulle, Mahatma Gandhi tarihi şahsiyetlerdir. Esas olarak kendi toplumları içinde anlamı olan şahsiyetlerdir bunlar. Bu parçanın anlatımında ağır basan yön­temler aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?

Bu bölgedeki bataklıklar yaz aylarında fıkır fıkır kaynar, kirli, pistir. Kokudan yanına yakla­şılmaz. Çürümüş saz, çürümüş ot, ağaç, kamış, çürümüş toprak kokar. Kışınsa çarşaf gibi açılır. Bataklıklar geçildikten sonra tekrar sürülmüş tarlalara gelinir. Toprak yağlı ışıl ışıl dır. Bire kırk, bire elli vermeye hazırlanmıştır. Sıcacık, yumuşacıktır. Bu mevsimde ara sıra karga sesleri duyarsınız bu düzlüklerde gezi­nirken. Bu parçanın anlatımında hangi duyu orga­nıyla ilgili ayrıntıya ver verilmemiştir?