11. Sınıf Dil ve Anlatım Anlatım Yöntemleri Testleri 2

Bu, ihtiyar gibi bel vermiş bir çatı; çatıda yü­zük oyun dizilmiş kiremitler ve baykuş gibi tü­nemiş bir baca. Duvarları parça parça tenekelerle kaplanmış kondunun. Duvarın iki başında iki pencere. Pencerelerdeki yağ te­nekelerinde açmış allı morlu çiçekler. Çiçek­lerin ardından naylon perdeler. Ortada sokak kapısı. Tek kanat, daracık. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur?

Köyde yaşayan yoksul aileler, kentte yaşayan yoksul ailelerden birçok ayrılık gösterir. Köyde yaşayan yoksul aile yazgısına boyun eğmiş gi­bidir. Oysa kentte yaşayan yoksul aile, kent yaşamının bolluğu, zenginliği ile her gün karşı karşıya gelir. Dolayısıyla maddesel ve ruhsal yoksunluğun bilincine daha çabuk varır; yaz­gısını doğal karşılayamaz. Köy töresinin bas­kısından kurtulan insanların yokluğa ve mutsuzluğa tepki göstermeleri ya da suça itil­meleri daha kolay olur. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır?

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir ta­nımlama yapılmıştır?

Ne kitaba, ne okula, ne de öğretmene gerek­sinimi olmayan bir öğrenme türü varsa; o da duygusal öğrenmedir. Duygusal öğrenme, üzerinde çok düşünmediğimiz, kendiliğinden gerçekleşen bir öğrenme türüdür. Küçükken bir kedi tarafından tırmalanmış bir çocuk, ileriki yaşlarda kedi görünce korkuya kapılır. Ma­tematik dersinde bir soruyu yapamayan bir öğrenci, öğretmeni tarafından aptallıkla nite­lenirse çocukta bir acizlik, yetersizlik duygusu uyanır. Bu olaylar duygusal öğrenmenin tipik biçimleridir. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır?

Sen kocaman çöllerde bir kalabalık gibisin, Kocaman denizlerde ender bir balık gibisin. Bir ısıtır, bir üşütür, bir ağlatır, bir güldürür; Sen hem bir hastalık hem de sağlık gibisin. Bu parçanın anlatımında özellikle aşağıdakilerden hangisine yer verilmiştir?

Bir ülkenin gelişmişlik düzeyini belirten en doğru gösterge bebek ölümleridir. Ülkemizde yapılan araştırmalara göre doğan her 1000 çocuktan 112’si bir yaşına varmadan ölmek­tedir. Bebek ölüm hızı, kimi Asya ve Afrika ül­kelerinde binde iki yüzün üstündedir. Oysa gelişmiş ülkelerde bebek ölüm hızı, örneğin İsveç’te binde 8.3, Batı Almanya’da binde 21, ABD’de ortalama binde 6’dır. Pakistan’da binde 124, buna karşılık Hindistan, Tunus, Madagaskar gibi yoksul ülkelerde Türkiye oranından çok düşük, binde 60 dolayındadır. Bu parçanın anlatımında, aşağıdakilerin hangisinden yararlanılmamıştır?

Romancının kurduğu dünya evrenseldir. Bal- zac, Fransız insanını yazmış, Fransız toplu- munu anlatmıştır. Fakat ortaya koyduğu değerler tüm insanlığı ilgilendirmektedir. Ande Billy, “Uygarlığı oluşturan malzemeyi ilk kez bulup ortaya atan Balzac olmuştur.” derken bunu belirtmek ister. Balzac, bunu yaparken bir Fransız insanı modeli aramamıştır; kendisi zaten Fransız’dır. O, önündeki topluma bak­maktadır ve roman dünyasını kurmaya çalış­maktadır. Bu parçanın anlatımında anlatım yöntem­lerinden hangisine başvurulmuştur?

Roman çağımızın önde gelen sanatlarından- dır. Sinemanın büyük atılımı ve ardından tele­vizyonun yaygınlaşması, “Roman ölüyor, roman ölüm döşeğinde” gibi sözlere yol aç­mışsa da, roman, yine de serpilip gelişerek yoluna devam etmiştir. Roman geliştikçe si­nema ve televziyona kaynaklık etme görevini üstlenmiştir. Romanın son yıllardaki atılımı ise gerçekten baş döndürücü olmuş; yayımlanan romanları izleme imkânı bile kalmamıştır. Ne­redeyse Pappini’nin sözünü ettiği “Roman Fabrikası” kurulmak üzeredir. Fabrikasyon di­yebileceğimiz “çok satan” maceraya dayalı yüzeysel romanların, hemen hemen bütün ki­tapçı vitrinlerini tuttuğu günümüzde sanat de­ğeri ve derinliği olan romanların gördüğü ilgi ne yazık ki hak ettikleri oranda değil. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Bir köy ilkokulunda okumamışsanız, sabahları şehirden gelen öğretmeni karşılamanın heye­canını da bilmezsiniz. Biz köy çocukları, her sabah bir şölene dönüştürürdük öğretmen karşılamayı. Buna, “öğretmen almaya gitmek” derdik. Öğretmenimiz, yakın bir köye kadar minibüsle gelir, oradan okula yürürdü. Ve biz her sabah, kimi zaman ellerimizde güller ve kır çiçekleriyle kızıl ter içinde öğretmemimizin yo­luna koşardık. Yarış ederdik, kim önce ulaşıp çantasını, eşyasını alacak diye. Öğretmenin çantasını taşımak tarifsiz bir zevk ve büyük bir ayrıcalıktı. “Günaydın öğretmenim” diye ba­ğırırdık hep bir ağızdan. Etrafını sarar, ayakla­rına dolanırdık öğretmenin. Okula gelene kadar heyecanla ve merakla onun söyleye­ceklerini dinlerdik her sabah. Öğrenciliğimizin en renkli zamanlarıydı bu ‘öğretmen alma’lar... Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır?

Mecaz, dili zenginleştiren, duygu ve düşün­celerin kapsamını genişleten, bir ifade şekli­dir. Kelimeler, mecazlarla, kendi anlamlarının dışında yeni yeni anlamlar kazanır ve dilin ge­lişip şekillenmesinde önemli bir rol oynar. Sa­natçılar mecazlar sayesinde yeni ve zengin imajlar yaratarak üstün bir ifadeye ulaşırlar; çağrışım zenginliği meydana getirerek söze kuvvet, güzellik ve canlılık verirler. Günlük ha­yatımızda bol bol kullandığımız “hayatım, canım, şekerim, tatlım, gülüm, çiçeğim vb.” sözleyişler mecazdır. Çünkü bu sözleri kendi anlamlarında değil, başka anlamlarda kullanı­yoruz. Bu sözlerle, o kimse arasında bir ilişki kurup sevgimizi, samimiyetimizi, ona bağlılı­ğımızı ifade ediyoruz. Bu parçanın anlatımında kullanılan yön­temler aşağıdakilerin hangisinde verilmiş­tir?