Ygs Felsefe Ahlak Felsefesi Alıştırmaları 5

- Doğruyu söyle! Güç durumda kalsan da, zarar görsen de, acı çeksen de doğruyu söyle. - Yardımsever ol! Saygınlığın artsın diye değil, sevap kazanman için değil, başkaları da sana yardım etsin diye değil, içinden geldiği için yardımsever ol. Bu örneklere göre Kant, ahlâk felsefesinin temeline aşağıdakilerden hangisini almıştır?  

“Ben yoksul bir kişiye yardım edebilirim! Fakat yardım edip etmemek benim elimde, çünkü ben özgürüm. Sorumluluğumun kaynağı da bu özgürlük değil mi? Özgür olduğum için neyin iyi ya da neyin kötü olduğunu bana içimdeki ahlâki değerlerim söylüyor.” Hobbes’un bu yaklaşımına göre, aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?  

İnsan olarak pek çok ihtiyacımız vardır. Bedenimizin sağlıklı olması, besin alabilmesi gibi... Buna rağmen, insanın mutlu olabilmek için çok şeye ihtiyacı olduğunu düşünmek yanlıştır. Çünkü kendi kendine yeterlilik ve etkinlik aşırılıkları gerektirmez ve yere göğe hakim olmadan da soylu davranışlar sergilenebilir. İnsan orta halli durumlarda bile erdemli davranabilir. Bu kadarına sahip olması da yeterlidir. Çünkü erdeme uygun olarak eylemde bulunan kişi mutludur. Parçaya göre, mutlu bir yaşantının koşulu aşağıdakilerden hangisidir?  

Tüm eylemlerinin sorumluluğunu üstlenebilen insan özgürdür ve sadece böyle bir insan gerçek varoluşa sahip olabilir. Bu nedenle tek mutlak değer özgürlük olsa bile, sorumluluğa bağlanan bu özgürlük, katı bir ahlakı gerektirir. Doğru eylem, sorumluluğu özgürce yüklenilmiş olan eylemdir. Bununla birlikte, genel - geçer ve mutlak bir doğruluğun da olmadığı unutulmamalıdır. Her çağ kendi doğrusunu yaratırken, ahlaklılık da her çağda kendi doğrusunu kuran insanın özgür eyleminde ortaya çıkar. Bu parçada, aşağıdaki düşüncelerden hangisi vurgulanmaktadır?  

Sartre, bir romanının başında pısırık, korkak olarak anlattığı kişileri romanın sonunda kahramanlığa yükseltmiştir. Bu nedenle de sık sık eleştiri almıştır. "Nasıl olur da bu kişiler sonradan değişebilir?” Bu eleştiriyi yapanlar sanıyorlar ki, insan korkak ya da kahraman olarak dünyaya gelir ve nasıl doğmuşsa öyle kalır. Neden böyle sanıyorlar dersiniz? Neden olacak, böyle düşünmek İşlerine geliyor da ondan. Öyle ya, korkak doğmuşsanız suç sizin mi? Kim korkaklıktan kurtarabilir sizi? Hiç kimse! Oysa ki, korkak her zaman korkaklıktan kurtulabilir, kahraman ise her zaman kahramanlıktan çıkabilir. Parçada ortaya çıkan durum, aşağıdakilerden hangisiyle özetlenebilir?  

Sokrates, taş yontma sanatçısıydı; fakat mesleğinde çalışmıyor, kendisini tümüyle felsefeye veriyordu. O, çok sade bir yaşam sürüyor ve dünyaya “Hiç gereksinim duymadığım ne çok şey var!" diye bakıyordu. Onun için önemli olan, İnsanın ahlak bakımından eğitilmesi ve felsefenin insanın ahlak bakımından yetkinleşmesine hizmet etmesiydi. Doğru hareket etmenin koşulu ise bilgi sahibi olmaktı. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi Sokrates’in ahlak felsefesinin bir özelliğidir?  

“Doğru söylemek iyidir." sözü aslında insana “Doğru söyle!" biçiminde bir buyruk verir. İyinin ve kötünün ne olduğunu belirleyerek insanın ona uymasını bekler. Fakat bilimsel yargılar daha farklıdır. “İnsan kendi çıkarını düşünen bir canlıdır.” yargısı, “İnsan kendi çıkarını düşünen bir canlı olmalıdır." yargısından farklıdır. Parçaya göre, ahlaki yargıları bilimsel yargılardan ayıran özellik aşağıdakilerden hangisidir?  

Nietzsche’ye göre insan, yenilmesi ve aşılması gereken bir varlıktır. Her varlık kendisinden üstün bir şey yaratmıştır, öyle ise insanın da kendisini aşması gerekir. Maymun insanın gözünde ne ise insan da üstün insanın gözünde o olmalıdır. Yeryüzünün anlamı ve amacı da üstün insandır. Öyle ise insan yeryüzünün ötesinde gerçekleşmesi mümkün olmayan tanrısal umutların peşinden koşmayı bir yana bırakıp yeryüzüne yani doğaya bağlı kalmalıdır. İnsan, hayvanla üstün insan arasına bağlanmış olan bir köprüdür. İnsanın asıl büyük olan yönü de bir amaç değil bir köprü oluşudur. Üstün insana ulaşması için insanın kendisini yok etmesi gerekir. Bu düşünceye, dayanarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?  

Bu davranış iyidir, şu davranış kötüdür demek zor değildir. Çünkü ilke olarak etik kurallara genellikle karşı çıkılmaz. Etik ilkelerin asıl güçlüğü onları dille ifade etmek değil hayata geçirmektir. Bu parçada, etik ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi vurgulanmıştır?  

“Yaşamında olup biten şeylerin, dilediğin gibi olmasını isteme. Nasıl oluyorsa öyle olmalarını iste. Böylece her zaman mutlu olursun. Benim için mutluluk müjdecisi hiçbir şey yoktur. Çünkü ne olursa olsun ondan mutluluk çıkarabilmek benim elimdedir.” Bu paragrafa dayanılarak, aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?