9. Sınıf Fizik Ders Müfredatı 2023-2024 MEB

9. Sınıf Fizik Konu Müfredatı

1. Ünite FİZİK BİLİMİNE GİRİŞ
9.1.1. FİZİK BİLİMİNİN ÖNEMİ
9.1.1.1. Evrendeki olayların anlaşılmasında fizik biliminin önemi
9.1.2. FİZİĞİN UYGULAMA ALANLARI
9.1.2.1. Fiziğin uygulama alanlarını, alt dalları ve diğer disiplinlerle ilişkilendirir.
a. Fiziğin alt dalları, uygulama alanlarından örnekler
b. Fiziğin biyoloji, kimya, teknoloji, mühendislik, sanat ve matematik ilişkisi ile ilgili günlük hayat örnekleri verilir.
9.1.3. FİZİKSEL NİCELİKLERİN SINIFLANDIRILMASI
9.1.3.1. Fiziksel nicelikleri sınıflandırır.
a. Niceliklerin (temel-türetilmiş, vektörel-skaler) tanımlanması ve sınıflandırılması sağlanır.
b. Temel büyüklüklerin birimleri SI birim sisteminde tanıtılır. Türetilmiş büyüklükler için 9. sınıf konularından örnekler verilir.
9.1.4. BİLİM ARAŞTIRMA MERKEZLERİ
9.1.4.1. Bilim araştırma merkezlerinin fizik bilimi için önemini açıklar.

2. Ünite MADDE VE ÖZELLİKLERİ
9.2.1. MADDE VE ÖZKÜTLE
9.2.1.1. Özkütleyi, kütle ve hacimle ilişkilendirerek açıklar.
a. Kütle (mg, g, kg ve ton) ve hacim (mL, L, cm3, dm3, m3) için birim dönüşümleri yapılır. Dönüşümler yapılırken bilişim teknolojilerinden faydalanılabileceği belirtilir.
b. Düzgün geometrik şekilli cisimler (küp, kare prizma, dikdörtgenler prizması, silindir ve küre) ve şekli düzgün olmayan cisimler için hacim hesaplamaları yapılır. Kum-su problemlerine girilmez.
c. Sabit sıcaklık ve basınçta ölçüm yapılarak kütle-hacim, grafiğinin çizilmesi; kütle, hacim ve özkütle
kavramları arasındaki matematiksel modelin çıkarılması sağlanır.
ç. Kütle-özkütle, hacim-özkütle grafiklerinin çizilmesi ve yorumlanması sağlanır.
d. Eşit kollu terazi ile ilgili matematiksel işlemlere girilmez.
e. El-Hazini ve El-Biruni’nin özkütle ile ilgili yaptığı çalışmalara kısaca değinilir.
9.2.1.2. Günlük hayatta saf maddelerin ve karışımların özkütlelerinden faydalanılan durumlara örnekler verir.
a. Kuyumculuk, porselen yapımı, ebru yapımı gibi özkütleden faydalanılan çalışma alanlarına değinilir.
b. Karışımların özkütleleri ile ilgili matematiksel işlemlere girilmez.
9.2.2. DAYANIKLILIK
9.2.2.1. Dayanıklılık kavramını açıklar.
a. Kesit alanının hacme oranı dışında dayanıklılık kavramı ile ilgili matematiksel işlemlere girilmez.
b. Galileo’nin farklı büyüklüklerdeki canlıların dayanıklılığı ile ilgili görüşlerine değinilir.
9.2.3. YAPIŞMA VE BİRBİRİNİ TUTMA
9.2.3.1. Yapışma (adezyon) ve birbirini tutma (kohezyon) olaylarını örneklerle açıklar
9.2.3.2. Gazların genel özelliklerini günlük yaşam örnekleri ile ilişkilendirir.
9.2.4. PLAZMALAR
9.2.4.1. Plazmaların genel özelliklerini açıklar.
a. Plazmalara örnekler verilmesi sağlanır.
b. Sıcak-soğuk plazma sınıflandırmasına girilmez.

3. Ünite HAREKET VE KUVVET
9.3.1. HAREKET
9.3.1.1. Bir cismin hareketini farklı referans noktalarına göre değerlendirir.
9.3.1.2. Cisimlerin hareketlerini sınıflandırır.
9.3.1.3. Konum, alınan yol, yer değiştirme, sürat ve hız kavramlarını birbirleri ile ilişkilendirir.
9.3.1.4. Anlık hız ve ortalama hız kavramlarını açıklar.
a. Trafikte yeşil dalga sisteminin çalışma ilkesi üzerinde durulur.
b. Matematiksel işlemlere girilmez.
9.3.1.5. Düzgün doğrusal hareket için konum, hız ve zaman kavramlarını ilişkilendirir.
a. Öğrencilerin, deney yaparak veya simülasyonlarla veriler toplamaları, konum-zaman ve hız-zaman grafiklerini çizmeleri, bunları yorumlamaları ve çizilen grafikler arasında dönüşümler yapmaları sağlanır.
b. Öğrencilerin, grafiklerden yararlanarak hareket ile ilgili matematiksel modelleri çıkarmaları ve yorumlamaları sağlanır.
9.3.1.6. İvme kavramını hızlanma ve yavaşlama olayları ile ilişkilendirir.
a. Sabit ivmeli hareket ile sınırlı kalınır.
b. İvmenin matematiksel modelinin çıkarılması sağlanır. Matematiksel işlemlere girilmez.
c. Sabit ivmeli hareket için hız-zaman ve ivme- zaman grafiklerini çizmeleri, yorumlamaları ve grafikler arasında dönüşüm yapmaları sağlanır. Konum-zaman grafiği çizdirilmez.
9.3.2. KUVVET
9.3.2.1. Kuvvet kavramını örneklerle açıklar.
a. Temas gerektiren ve gerektirmeyen kuvvetlere örnek verilmesi sağlanır.
b. Dört temel kuvvetin hangi kuvvetler olduğu belirtilir.
c. Kütle çekim kuvvetinin bağlı olduğu değişkenler verilir. Matematiksel işlemlere girilmez.
ç. Dengelenmiş ve dengelenmemiş kuvvetlere günlük hayattan örnekler verilmesi sağlanır.
9.3.3. NEWTON’IN HAREKET YASALARI
9.3.3.1. Maddenin eylemsizlik özelliğini örneklerle açıklar.
9.3.3.2. Kuvvet, ivme ve kütle arasındaki ilişkiyi analiz eder.
a. Öğrencilerin, aynı doğrultudaki dengelenmemiş kuvvetlerin etkisindeki cismin öteleme hareketini tartışmaları sağlanır.
b. Öğrencilerin, deney veya simülasyonlarla net kuvvet, ivme ve kütle arasındaki matematiksel modeli çıkarmaları sağlanır.
c. Serbest cisim diyagramı üzerinde cisme etki eden kuvvetler ve net kuvvetin yönü ve büyüklüğü gösterilir.
ç. Tek kütle ile yapılan uygulamalar dışındaki matematiksel işlemlere, bileşenlere ayırma ve eğik düzlem hesaplamalarına girilmez.
9.3.3.3. Etki-tepki kuvvetlerini örneklerle açıklar.
a. Farklı etkileşimler için serbest cisim diyagramları kullanılarak etki-tepki kuvvetlerinin gösterilmesi sağlanır.
b. Matematiksel işlemlere girilmez.
9.3.4. SÜRTÜNME KUVVETİ
9.3.4.1. Sürtünme kuvvetinin bağlı olduğu değişkenleri analiz eder.
a. Öğrencilerin, deney yaparak veya simülasyonlardan elde ettiği verilerden çıkarım yapmaları ve değişkenler arasındaki ilişkiyi belirlemeleri sağlanır.
b. Statik ve kinetik sürtünme kuvvetlerinin karşılaştırılması sağlanır.
c. Serbest cisim diyagramları üzerinde sürtünme kuvvetinin gösterilmesi sağlanır.
ç. Sürtünme kuvvetinin matematiksel modeli verilir. Matematiksel işlemlere girilmez.
d. Sürtünmenin günlük hayattaki avantaj ve dezavantajlarına örnekler verilmesi sağlanır.
e. Kayarak ve dönerek ilerleyen cisimlerde sürtünme kuvvetinin yönünü, örnekler üzerinden yorumlaması sağlanır.

4. Ünite ENERJİ
9.4.1. İŞ, ENERJİ Ve GÜÇ
9.4.1.1. İş, enerji ve güç kavramlarını birbirleriyle ilişkilendirir.
a. Öğrencilerin, iş ve güç kavramlarının matematiksel modellerini incelemeleri sağlanır.
b. Fiziksel anlamda güç ile günlük yaşamda kullanılan güç kavramlarının farkları vurgulanır.
9.4.1.2. Mekanik iş ve mekanik güç ile ilgili hesaplamalar yapar.
9.4.2. MEKANİK ENERJİ
9.4.2.1. Öteleme kinetik enerjisi, yer çekimi potansiyel enerjisi ve esneklik potansiyel enerjisinin bağlı olduğu değişkenleri analiz eder.
a. Öteleme kinetik enerjisi, yer çekimi potansiyel enerjisi ve esneklik potansiyel enerjisinin matematiksel modelleri verilir. Deney veya simülasyonlar yardımıyla değişkenlerin analiz edilmesi sağlanır. Matematiksel işlemlere girilmez.
b. Esneklik potansiyel enerjisinde tek yaylı sistemler dikkate alınmalıdır.
c. Mekanik enerjinin kinetik enerji ve potansiyel enerjinin toplamına eşit olduğu vurgulanır.
9.4.3. ENERJİNİN KORUNUMU VE ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ
9.4.3.1. Enerjinin bir türden diğer bir türe dönüşümünde toplam enerjinin korunduğu çıkarımını yapar.
a. Sürtünmeden dolayı enerjinin tamamının hedeflenen işe dönüştürülemeyeceği vurgulanır.
b. Enerji dönüşüm hesaplamalarına girilmez
9.4.3.2. Canlıların besinlerden kazandıkları enerji ile günlük aktiviteler için harcadıkları enerjiyi karşılaştırır.
9.4.4. VERİM
9.4.4.1. Verim kavramını açıklar.
9.4.4.2. Örnek bir sistem veya tasarımın verimini arttıracak öneriler geliştirir.
9.4.5. ENERJİ KAYNAKLARI
9.4.5.1. Enerji kaynaklarını avantaj ve dezavantajları açısından değerlendirir.
a. Yenilenebilir ve yenilenemez enerji kaynaklarına dikkat çekilir.
b. Değerlendirme sürecinde maliyet, erişilebilirlik, üretim kolaylığı, toplum, teknoloji ve çevresel etkisi göz önünde bulundurulur.
c. Enerji kaynaklarını tasarruflu kullanmanın gerekliliği vurgulanır.

5. Ünite ISI VE SICAKLIK
9.5.1. ISI VE SICAKLIK
9.5.1.1. Isı ve sıcaklık kavramlarını örneklerle açıklar.
a. Entalpi ve entropi kavramlarına girilmeden iç enerji kavramı ile sıcaklık kavramı açıklanır.
b. Isı ve sıcaklık kavramlarının birimleri ve ölçüm aletlerinin adları verilir.
9.5.1.2. Termometre çeşitlerini kullanım amaçları açısından karşılaştırır.
9.5.1.3. Sıcaklık birimleri ile ilgili hesaplamalar yapar.
9.5.1.4. Öz ısı ve ısı sığası kavramlarını birbiriyle ilişkilendirir.
9.5.1.5. Isı alan veya ısı veren saf maddelerin sıcaklığında meydana gelen değişimin bağlı olduğu değişkenleri belirler.
a. Deney veya simülasyonlardan yararlanılarak matematiksel modelin çıkarılması sağlanır.
b. Matematiksel işlemlere girilmez.
9.5.2. HÂL DEĞİŞİMİ
9.5.2.1. Saf maddelerde hâl değişimi için gerekli olan ısı miktarının bağlı olduğu değişkenleri belirler.
a. Deney veya simülasyonlardan yararlanılarak matematiksel modelin çıkarılması sağlanır.
b. Matematiksel işlemlere girilmez.
9.5.3. ISIL DENGE
9.5.3.1. Isıl denge kavramının sıcaklık farkı ve ısı kavramı ile olan ilişkisini analiz eder.
a. Deneyler veya simülasyonlardan yararlanarak ısıl dengenin sıcaklık değişimi ve ısı ile ilişkisinin gözlemlenmesi sağlanır.
b. Isıl denge ile ilgili matematiksel hesaplamalara girilmez.
9.5.4. ENERJİ İLETİM YOLLARI VE ENERJİ İLETİM HIZI
9.5.4.1. Enerji iletim yollarını örneklerle açıklar.
9.5.4.2. Katı maddedeki enerji iletim hızını etkileyen değişkenleri analiz eder.
a. Günlük hayattan örnekler (ısı yalıtımında izolasyon malzemelerinin kullanılması, soğuk bölgelerde pencerelerin küçük, duvarların daha kalın olması gibi) verilir.
b. Enerji iletim hızının iki yüzey arasındaki sıcaklık farkına, yüzey alanına, kalınlığına ve maddenin cinsine bağlı olduğu vurgulanmalıdır.
c. Enerji iletim hızı ile ilgili matematiksel işlemlere girilmez.
9.5.4.3. Enerji tasarrufu için yaşam alanlarının yalıtımına yönelik tasarım yapar.
a. Enerji tasarrufu için ısı yalıtım sisteminin aile bütçesine ve ülke ekonomisine olan katkısının önemi vurgulanır.
b. Öğrencilerin ısı yalıtımı ile ilgili günlük hayattan bir problem belirlemeleri ve bu problem için çözümler üretmeleri sağlanır.
c. Finans bilincinin geliştirilmesi için yapılacak tasarımlarda bütçe hesaplaması yapılmasının gerekliliği vurgulanmalıdır.
9.5.4.4. Hissedilen ve gerçek sıcaklık arasındaki farkın nedenlerini yorumlar.
9.5.4.5. Küresel ısınmaya karşı alınacak tedbirlere yönelik proje geliştirir.
a. Öğrencilerin projelerini poster, broşür veya elektronik sunu ile tanıtmaları sağlanır.
b. Küresel ısınmanın etkilerine (sera etkisi gibi) dikkat çekilir. Çevreye karşı duyarlı olmanın gerekliliği vurgulanır.
9.5.5. GENLEŞME
9.5.5.1. Katı ve sıvılarda genleşme ve büzülme olaylarının günlük hayattaki etkilerini yorumlar.
a. Katı ve sıvıların genleşmesi ve büzülmesinin günlük hayatta oluşturduğu avantaj ve dezavantajların tartışılması sağlanır.
b. Su ve buzun özkütle, öz ısıları karşılaştırılarak günlük hayat etkileri üzerinde durulur.
c. Genleşme ile ilgili matematiksel işlemlere girilmez.

6. Ünite Elektrostatik
9.6.1. ELEKTRİK YÜKLERİ
9.6.1.1. Elektrikle yüklenme çeşitlerini örneklerle açıklar.
a. Yük, birim yük ve elektrikle yüklenme kavramları verilir.
b. Elektrikle yüklenmede yüklerin korunumlu olduğu vurgulanmalıdır.
c. Elektroskopun yük cinsinin tayininde kullanılmasına örnekler verilir.
9.6.1.2. Elektriklenen iletken ve yalıtkanlarda yük dağılımlarını karşılaştırır.
a. Öğrencilerin karşılaştırmayı deneyler yaparak veya simülasyonlar kullanarak yapması sağlanır.
b. Faraday kafesi, kullanım alanları ve önemi açıklanır.
c. Topraklama olayı açıklanarak günlük yaşamdaki öneminden bahsedilir.
9.6.1.3. Yüklü cisimler arasındaki etkileşimi açıklar.
a. Deneyler veya simülasyonlardan yararlanarak yüklü cisimler arasındaki etkileşimin (Coulomb Kuvveti) açıklanması ve matematiksel modelinin çıkarılması sağlanır.
b. Yüklerin etkileşimi ile ilgili matematiksel işlemlere girilmez.