Ygs Felsefe Bilim Felsefesi Alıştırmaları

Bilim, "yuvarlandıkça büyüyen bir kartopu" gibi değildir. Kartopu bazen bir kayaya çarpar ve dağılır. Dağılan parçalardan yeni bir kartopu oluşur ve bir gün o da dağılmak üzere yoluna devam eder. Bu şekilde düşünen bîr filozof, bilimin hangi özelliğini vurgular?  

Pozitif dönemle birlikte felsefe, olguların arkasında gizli güçler aramayan, onları deney ve gözlemle açıklayan bir döneme girmiştir. Buna göre, pozitif dönemde felsefenin işlevi aşağıdakilerden hangisi ile özetlenebilir?  

Felsefe, metafizik düşüncelerden vazgeçerek matematik ve deneysel bilimlerin sentezi olmakla yetindiğinde pozitivizm adını alır. Pozitivizm, deneyden gelen bir temele sahip olabilir ya da insan zihninin bir analizine dayanabilir. Ancak sonuç olarak konusunu somut olgularla sınırlı tutar. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi pozitivizmin özelliklerinden biri olamaz?  

Anaximandros’u ilk doğa bilimcisi olarak kabul edenler çoktur. Bir doğa bilgini olarak o, ilk defa evrenin, dünyanın, dünya üzerinde yaşayan canlıların meydana gelişi, kökeni gibi önemli sorunları bilimsel olarak ele alan kişidir. Bu konuları, efsaneleri bir kenara bırakarak kendi kişisel gözlemleri, deneyleri, sezgileri ile yani genel olarak akılcı düşünce ile açıklamaya çalışan ilk kişidir. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi Ânaximandros'un doğa bilimcisi olarak kabul edilmesinin bîr nedeni olamaz?  

Bilimsel çalışma hiç kimsenin tekelinde değildir, hiç kimsenin iznine bağlı değildir. Bilim herkese açıktır. İsteyen her kişi ya da kurum bilimsel çalışma yapabilir. Dil, din, ırk, ülke tanımaz. Böyle olduğu için ilgilendiği konular çeşitlidir; bu konulara sınır konulamaz. Hatta bu konular sınıflandırılamaz. Yukarıdaki açıklamada bilimin hangi özelliğinden söz edilmektedir?  

Yüksek şiddetli ve sık aralıklı depremlerin yaşandığı Japonya’da jeofizik çalışmaları ilerlemiştir. Bu çalışmalara bağlı olarak inşaat alanında yeni gelişmeler yaşanmıştır. Bu yüzdendir ki Japonya, son yıllarda depremleri daha az kayıpla atlatabilmiştir. Burada, bilimin hangi özelliği vurgulanmaktadır?  

Her bilimsel teori, kazandığı başarı veya ilerleme ile rakip bilimsel teorilere bağlanmış olanları kendine çekecek kadar yeni ve benzersizdir. Aynı zamanda da çeşitli birçok sorunun çözümünü, yeniden oluşacak olan bir teorinin ilerideki çabalarına bırakacak kadar açık uçlu ve yeni gelişmelere açıktır. Bu durum, bilimsel bilginin hangi özelliğine örnek olarak verilebilir?  

W. James’e göre, uygulamada etkisi olan her şey anlamlı ve gerçektir. Uygulamada sonuç vermeyen her şey anlamsızdır. Metafizik terimler bile, bir uygulama değeri taşıyorsa gerçektir. Her düşünce, yaşayışımız için elverişli olduğu sürece doğrudur. Gerçeklikte tek ölçüt neyin bize iyi yol gösterdiği, neyin yaşama en iyi uyduğudur. Buna göre, gerçekliğin ölçütü aşağıdakilerden hangisidir?  

Bireyin çevresindeki nesneleri, ilişkileri ve nitelikleri duyu organları aracılığıyla tanıması, yasalaştırması, anlaması ve anlamlandırmasına bilimsel algı denir. Bilimsel olarak algıyı böyle tanımladıktan sonra ne kadar algı ile ilgili durum varsa hepsinin ortak özelliklerini saptayarak bir arada açıklayabiliriz. Bu durum, bilimsel bilginin hangi özelliği ile ilgilidir?  

Galileo, Kepler gibi tüm evrenin matematiksel ilişkiler üzerinde kurulduğu inanandaydı. Ancak onun inancı mistik değil rasyonel bir temele dayanıyordu. O, “Doğa matematik dille konuşur." derken, ne Aristoteles geleneğinde olduğu gibi doğayı insan imajı ile düşündüğünü ne de Pythagorasçı gelenekte olduğu gibi sayılara mistik veya Tanrısal özellik verdiğini ifade ediyordu. Düpedüz insanın dışında ve onun istek ve eğilimlerinden bağımsız olan olgusal dünyanın, ancak matematiksel yöntemlerle anlaşılabileceğini anlatmak istiyordu. Bu parçada savunulan görüş aşağıdakilerden hangisidir?