8. Sınıf Matematik Geometrik Cisimler Konu Anlatımı

Geometrik Cisimler

Dairesel Silindir :

Silindir, tabanları daire olan bir cisimdir.

Dik (Dönel) Silindir :

Bir dikdörtgenin kenarlarından biri etrafında 360 döndürülmesiyle oluşan kapalı cisimlere dik silindir denir.

Alt ve üst tabanlar r yarıçaplı eş daireler olup; tabanlar arası uzaklığa yükseklik denir ve h ile gösterilir.

Dik silindirin yan yüzü dörtgensel bölgedir. Bu dikdörtgensel bölgenin kenarlarından biri taban çevresine, diğeri ise silindirin yüksekliğine eşittir.

Eğik Silindir

Dairesel silindirin ana doğrusu tabana dik değilse, bu silindire eğik silindir denir.

|AA| = |BB| = l

Yanal ayrıtının uzunluğu l  ile gösterilen eğik silindir, taban  düzlemi ile a derecelik bir açı yapar.

Etkinlik

Araç Gereçler

• Kalem
• Karton Kağıt
• Pergel
• Cetvel
• Makas

Silindir Oluşturalım

Karton kağıdımıza uzun kenarı 24 cm, kısa kenarı 12 cm olacak şekilde bir dikdörtgen çizip keselim.

Oluşturduğumuz dörtgenin köşelerini isimlendirelim.

A ve B noktalarını C ile D noktalarını bir rulo oluşturacak şekilde birleştirelim.

Kartonumuzdan yarıçapı 4 cm olan iki daire çizip, keselim.

Elimizdeki daireler ile rulonun açık kalan alt ve üst tabanlarını kapatalım.

Dikdörtgenimizin kısa kenarının, oluşturduğumuz silindirin yüksekliğine; uzun kenarın ise alt ve üst tabanların oluşturan her bir dairenin çevresine eşdeğer olduğu görülür.

Çözümlü Örnekler
1. Aşağıda kapalı şekli verilen dik silindirin açık şeklini çizelim. (π = 3)

Çözüm : Taban çevresi = 2 . 3 . 5 = 30 cm
2. Şekildeki ABCD dikdörtgeninin [AB] etrafında 360 ° döndürülmesiyle oluşan cismin şeklini çizelim.

Çözüm :

3. Aşağıdakilerden hangileri silindir belirtmez?
a) Herhangi bir kenarı etrafında 360° döndürülen bir kare
b) Su bardağı
c) Herhangi bir köşesi etrafında 180° döndürülen bir kare
d) Kısa kenarı etrafında 360° döndürülen bir dikdörtgen

Çözüm :

Cevap B ve C şıklarıdır.

Not : Su bardağı üst tabanı olmayan açık bir cisimdir.

Silindir belirtmez.
4. Şekilde DEGF dikdörtgenin [DF] etrafında 180° döndürülmesiyle oluşan cismi çizelim.

Çözüm :

Şekildeki gibi bir yarım silindir oluşur.