12. Sınıf Fizik Müfredatı 2024-2025

1. Ünite DÜZGÜN ÇEMBERSEL HAREKET
12.1.1. DÜZGÜN ÇEMBERSEL HAREKET
12.1.1.1. Düzgün çembersel hareketi açıklar.
a. Periyot, frekans, çizgisel hız ve açısal hız, merkezcil ivme kavramları üzerinde durulur.
b. Çizgisel ivme kavramına girilmez.
12.1.1.2. Düzgün çembersel harekette merkezcil ivmeye sebep olan kuvvet ile cismin kütlesi, çizgisel hızı ve dönme yarıçapı arasındaki ilişkiyi analiz eder.
12.1.1.3. Düzgün çembersel hareket yapan cisimlerin hareketini analiz eder.
a. Yatay ve düşey düzlemde düzgün çembersel hareket yapan cisimlere ait, serbest cisim diyagramlarının çizilmesi ve hesaplamalar yapılması sağlanır.
b. Düzgün çembersel harekette konum, hız ve ivme hesaplamalarında trigonometrik fonksiyonlara girilmez.
12.1.1.4. Yatay, düşey ve eğimli zeminlerde araçların emniyetli dönüş şartları ile ilgili hesaplamalar yapar.
12.1.1.5. Düzgün çembersel hareket ile ilgili belirlediği bir problem için çözüm önerileri üretir.
12.1.2. DÖNEREK ÖTELEME HAREKETİ
12.1.2.1. Öteleme ve dönme hareketini karşılaştırır.
12.1.2.2. Eylemsizlik momenti kavramını açıklar.
12.1.2.3. Dönme ve dönerek öteleme hareketi yapan cismin kinetik enerjisinin bağlı olduğu değişkenleri açıklar.
12.1.3. AÇISAL MOMENTUM
12.1.3.1. Açısal momentumun korunumunu günlük hayattan örneklerle açıklar.
12.1.4. KÜTLE ÇEKİM KUVVETİ
12.1.4.1. Kütle çekim kuvvetini açıklar.
12.1.4.2. Newton’ın Hareket Kanunları’nı kullanarak kütle çekim kuvveti ve kütle çekim ivmesinin bağlı olduğu değişkenleri belirler.
12.1.5. KEPLER KANUNLARI
12.1.5.1. Kepler Kanunları’nı açıklar.
a. Matematiksel işlemlere girilmez.
b. Ali Kuşçu ve Uluğ Bey’in gök cisimleri ve gök cisimlerinin hareketleri ile ilgili çalışmalarına yer verilir.

2. Ünite BASİT HARMONİK HAREKET
12.2.1. BASİT HARMONİK HAREKET
12.2.1.1. Basit harmonik hareketi düzgün çembersel hareketi kullanarak açıklar.
a. Basit harmonik harekete günlük hayattan örnekler verilir.
b. Yay ve basit sarkaçlar için uzanım, genlik, periyot, frekans, geri çağırıcı kuvvet ve denge noktası kavramları harmonik hareket örnekleri ile açıklanır.
c. Uzanım, genlik, periyot, frekans ilişkisi ile ilgili matematiksel hesaplamalar yapılır.
ç. Basit harmonik hareket ile ilgili fonksiyonların türevlerine ve işlemlerine girilmez.
12.2.1.2. Basit harmonik harekette konumun zamana göre değişimini analiz eder.
12.2.1.3. Basit harmonik harekette kuvvet, hız ve ivmenin konuma göre değişimi ile ilgili hesaplamalar yapar.
12.2.1.4. Yay sarkacı ve basit sarkaçta periyodun bağlı olduğu değişkenleri belirler.
a. Yay sarkacında esnek bir yayla ucuna bağlı bir kütleden oluşan sistem dikkate alınmalıdır.
b. Öğrencilerin, deney yaparak veya simülasyonlarla periyoda etki eden değişkenleri belirlemeleri ve matematiksel modeli oluşturmaları sağlanır.
12.2.1.5. Yay sarkacı ve basit sarkacın periyodu ile ilgili hesaplamalar yapar.
a. Paralel ve seri bağlı yaylarda eş değer yay sabiti hesaplamalarının yapılması sağlanır.
b. Esnek yayların hareketi tek boyut ile sınırlandırılır.
c. İbn-i Yunus’un basit sarkaçla ilgili yaptığı çalışmalara yer verilir.
12.3.1. DALGALARDA KIRINIM, GİRİŞİM VE DOPPLER OLAYI
12.3.1.1. Su dalgalarında kırınım olayının dalga boyu ve yarık genişliği ile ilişkisini belirler.
12.3.1.2. Su dalgalarında girişim olayını açıklar.
a. Öğrencilerin girişim desenini deney yaparak veya simülasyonlar kullanarak çizmeleri sağlanır.
b. Girişimle ilgili matematiksel işlemlere girilmez.
12.3.1.3. Işığın çift yarıkta girişimine etki eden değişkenleri analiz eder.
a. Öğrencilerin, girişim desenini deney yaparak veya simülasyonlar kullanarak çizmeleri sağlanır.
b. Çift yarıkta girişimle ilgili matematiksel işlemlere girilmez.
12.3.1.4. Işığın tek yarıkta kırınımına etki eden değişkenleri analiz eder.
a. Öğrencilerin, kırınım desenini deney yaparak veya simülasyonlar kullanarak çizmeleri sağlanır.
b. Tek yarıkta kırınımla ilgili matematiksel işlemlere girilmez.
c. İnce zarlarda girişim, hava kaması ve çözme gücü konularına girilmez.
12.3.1.5. Kırınım ve girişim olaylarını inceleyerek ışığın dalga doğası hakkında çıkarım yapar.
12.3.1.6. Doppler olayının etkilerini ışık ve ses dalgalarından örneklerle açıklar.
12.3.2. ELEKTROMANYETİK DALGALAR
12.3.2.1. Elektromanyetik dalgaların ortak özelliklerini açıklar.
12.3.2.2. Elektromanyetik spektrumu günlük hayattan örneklerle ilişkilendirerek açıklar.
12.4.1. ATOM KAVRAMININ TARİHSEL GELİŞİMİ
12.4.1.1. Atom kavramını açıklar.
a. Bohr atom teorisinin haricindeki diğer teoriler, ayrıntılara girilmeden tarihsel gelişim süreci içinde verilir.
b. Atom teorilerinin, birbirleriyle ilişkili olarak geliştirildiği vurgulanmalıdır.
c. Bohr atom teorisinde; atom yarıçapı, enerji seviyeleri, uyarılma, iyonlaşma ve ışıma kavramları vurgulanır. Matematiksel işlemlere girilmez.
ç. Milikan yağ damlası, Thomson’ın e/m tayini, Rutherford saçılması deneyleri ile sınırlı kalınır. Bu deneylerle ilgili matematiksel işlemlere girilmez.
12.4.1.2. Atomun uyarılma yollarını analiz eder.
Atomların birbirleriyle, elektronla, fotonla ve ısıyla uyarılma şartlarının tartışılması sağlanır.
12.4.1.3. Modern atom teorisinin önemini açıklar.
a. Heisenberg belirsizlik ilkesi, kuantum sayıları, olasılık dalgası, Schrödinger dalga denklemi kavramları vurgulanır.
b. Matematiksel işlemlere girilmez.
c. Feza Gürsey, Asım Orhan Barut ve Behram N. Kurşunoğlu’nun atom fiziği konusundaki çalışmalarına yer verilir.
12.4.2. BÜYÜK PATLAMA VE EVRENİN OLUŞUMU
12.4.2.1. Büyük patlama teorisini açıklar.
a. Evrenin oluşumu ve geleceğiyle ilgili farklı teorilerin de olduğu vurgulanır.
b. Öğrencilerin, büyük patlama teorisini destekleyen bilimsel çalışmaları araştırmaları ve araştırma sonuçlarını rapor olarak sunmaları sağlanır.
c. Bilimsel araştırmalarda etik ilkelere uymanın gerekliliği hatırlatılır.
12.4.2.2. Atom altı parçacıkların özelliklerini açıklar.
a. Öğrencilerin atom altı parçacıkları standart model çerçevesinde tanımlamaları sağlanır.
b. Korunum yasaları ile ilgili matematiksel işlemlere girilmez.
12.4.2.3. Madde oluşum sürecini açıklar.
Atom altı parçacıklardan başlayarak madde oluşumunun modelle açıklanması sağlanır.
12.4.2.4. Madde ve antimadde kavramlarını açıklar.
12.4.3. RADYOAKTİVİTE
12.4.3.1. Kararlı ve kararsız durumdaki atomların özelliklerini karşılaştırır.
a. Radyoaktif madde, radyoaktivite, radyoaktif ışıma kavramları üzerinde durulur.
b. Bazı atom çekirdeklerinin çeşitli yollarla enerji kaybedebilecekleri vurgulanır.
c. Marie Curie ve Wilhelm Conrad Röntgen’in radyoaktivite konusunda yaptığı çalışmalara yer verilir.
12.4.3.2. Radyoaktif bozunma sonucu atomun kütle numarası, atom numarası ve enerjisindeki değişimi açıklar.
a. Enerjideki değişim açıklanırken matematiksel işlemlere girilmez.
b. Alfa, beta, gama ışınımları dışındaki bozunma türlerine girilmez.
12.4.3.3. Nükleer fisyon ve füzyon olaylarını açıklar.
a. Nükleer enerji ile çalışan sistemler hakkında araştırma yapılması sağlanır.
b. Nükleer reaktörlerin, bilime, teknolojiye ve ülke ekonomisine sağlayacağı katkılar üzerinde durulur.
c. Atom bombasının, yıkıcı etkileri tarihî gerçekler üzerinden açıklanarak nükleer silahsızlanmanın dünya barışı açısından önemi üzerinde durulur.
12.4.3.4. Radyasyonun canlılar üzerindeki etkilerini açıklar.
Yaşam alanlarında var olan radyasyon kaynakları, radyasyondan korunma yolları ve radyasyon güvenliğinin araştırılması ve bilgilerin paylaşılması sağlanır.

3. Ünite DALGA MEKANİĞi
12.3.1. DALGALARDA KIRINIM, GİRİŞİM VE DOPPLEROLAYI
12.3.2. ELEKTROMANYETİK DALGALAR

4. Ünite ATOM FİZİĞİNE GİRİŞ VE RADYOAKTİVİTE
12.4.1. ATOM KAVRAMININ TARİHSEL GELİŞİMİ
12.4.2. BÜYÜK PATLAMA VE EVRENİN OLUŞUMU
12.4.3. RADYOAKTİVİTE

5. Ünite MODERN FİZİK
12.5.1. ÖZEL GÖRELİLİK
12.5.1.1. Michelson–Morley deneyinin amacını ve sonuçlarını açıklar.
a. Deneyin yapılış aşamaları üzerinde durulur.
b. Deneyin farklı bilim insanları tarafından farklı koşullarda çok kez tekrarlanmış olduğu belirtilir. Bilimsel çalışmalarda sabırlı ve kararlı olmanın önemi vurgulanır.
c. Matematiksel işlemlere girilmez.
12.5.1.2. Einstein’ın özel görelilik teorisinin temel varsayımlarını ifade eder.
12.5.1.3. Göreli zaman ve göreli uzunluk kavramlarını açıklar.
a. Özel görelilikte matematiksel işlemlere girilmez.
b. El-Kindi’nin zamanın göreli olduğuna ilişkin görüşlerine yer verilir.
12.5.1.4. Kütle-enerji eşdeğerliğini açıklar.
12.5.2. KUANTUM FİZİĞİNE GİRİŞ
12.5.2.1. Siyah cisim ışımasını açıklar.
a. Planck hipotezinin kuantum fiziğinin doğuşundaki önemi vurgulanır.
b. Dalga boyu-ışıma şiddeti grafiğinden hareketle klasik yaklaşımla modern yaklaşımın çelişkisi vurgulanır.
c. Siyah cisim ışıması ile ilgili matematiksel işlemlere girilmez.
12.5.3. FOTOELEKTRİK OLAY
12.5.3.1. Foton kavramını açıklar.
12.5.3.2. Fotoelektrik olayda elektron koparılma şartlarını açıklar.
a. Hertz’ in çalışmaları üzerinde durulur.
b. Öğrencilerin, simülasyonlar yardımıyla fotoelektrik olaya etki eden değişkenleri gözlemlemeleri ve yorumlamaları sağlanır.
c. Einstein’ın fotoelektrik denklemi üzerinde durulur.
ç. Fotoelektronun maksimum kinetik enerjisi- ışık frekansı grafiği dışındaki grafiklere girilmez.
12.5.3.3. Fotoelektrik olayla ilgili hesaplamalar yapar.
12.5.3.4. Fotoelektrik olayın günlük hayattaki etkilerine örnekler verir.
Fotoelektrik olayın günlük hayattaki olumlu (musluklarla hijyenin sağlanması gibi) ve olumsuz (sahte güneş gözlüklerinin kullanımı gibi) etkileri üzerinde durulur.
12.5.4. COMPTON SAÇILMASI VE DE BROGLİE DALGA BOYU
12.5.4.1. Compton olayında foton ve elektron etkileşimini açıklar.
Öğrencilerin, model veya simülasyonlar kullanarak Compton saçılmasını açıklamaları sağlanır. Matematiksel işlemlere girilmez.
12.5.4.2. Compton ve fotoelektrik olaylarının benzer yönlerini belirterek ışığın tanecik doğası hakkında çıkarım yapar.
12.5.4.3. Işığın ikili doğasını açıklar.
Işığın tanecik, dalga, hem tanecik hem de dalga doğası ile açıklanan olaylar vurgulanır.
12.5.4.4. Madde ve dalga arasındaki ilişkiyi açıklar.
a. De Broglie bağıntısı verilir.
b. Matematiksel hesaplamalara girilmez.

6. Ünite MODERN FİZİĞİN TEKNOLOJİDEKİ UYGULAMALARI
12.6.1. GÖRÜNTÜLEME TEKNOLOJİLERİ
12.6.1.1. Görüntüleme cihazlarının çalışma prensiplerini açıklar.
a. Öğrencilerin, röntgen, MR, tomografi, ultrason, sonar, termal kameralar, radarlar ile ilgili araştırmalar yaparak bu teknolojilerin oluşturulmasında fiziğin rolünü sorgulamaları sağlanır.
b. Görüntüleme cihazlarının (röntgen, MR, tomografi, ultrason, sonar, termal kameralar, radarlar) çalışma ilkelerine kısaca değinilir.
12.6.1.2. LCD ve plazma teknolojilerinde fizik biliminin yerini açıklar.
12.6.2. YARI İLETKEN TEKNOLOJİSİ
12.6.2.1. Yarı iletken maddelerin genel özelliklerini açıklar.
12.6.2.2. Yarı iletken malzemelerin teknolojideki önemini açıklar.
a. Diyot ve transistörlerin işlevi verilir, çeşitlerine girilmez.
b. Öğrencilerin, kumun bir elektronik devre elemanı haline gelme sürecini araştırmaları ve paylaşmaları sağlanır.
12.6.2.3. LED teknolojisinin kullanım alanlarını açıklar.
12.6.2.4. Güneş pillerinin çalışma şeklini açıklar.
a. Yapı elemanlarının özelliklerine girilmez.
b. Güneş pillerinin günümüzdeki ve gelecekteki yerinin tartışılması sağlanır.
12.6.2.5. Güneş pillerinin kullanıldığı günlük hayatı kolaylaştıran sistem tasarlar.
12.6.3. SÜPER İLETKENLER
12.6.3.1. Süper iletken maddenin temel özelliklerini açıklar.
12.6.3.2. Süper iletkenlerin teknolojideki kullanım alanlarına örnekler verir.
12.6.4. NANOTEKNOLOJİ
12.6.4.1. Nanobiliminin temellerini açıklar.
a. Fizik bilimi ile nanobilim ve nanoteknolojinin ilişkisi üzerinde durulur.
b. Fonksiyonel ve doğal nanoyapılara sahip biyolojik sistemlere örnekler verilir.
12.6.4.2. Nanomalzemelerin temel özelliklerini açıklar.
12.6.4.3. Nanomalzemelerin teknolojideki kullanım alanlarına örnekler verir.
12.6.5. LASER IŞINLARI
12.6.5.1. LASER ışınlarının elde edilişini açıklar.
a. Simülasyonlar ve videolar yardımıyla LASER ışınının oluşumunun incelenmesi sağlanır.
b. Matematiksel işlemlere girilmez.
12.6.5.2. LASER ışınlarının teknolojideki kullanım alanlarına örnekler verir.

11. Sınıf Fizik Müfredatı 2024-2025

1. Ünite KUVVET VE HAREKET
11.1.1. VEKTÖRLER
11.1.1.1. Vektörlerin özelliklerini açıklar.
11.1.1.2. İki ve üç boyutlu kartezyen koordinat sisteminde vektörleri çizer.
11.1.1.3. Vektörlerin bileşkelerini farklı yöntemleri kullanarak hesaplar.
11.1.1.4. Bir vektörün iki boyutlu kartezyen koordinat sisteminde bileşenlerini çizerek büyüklüklerini hesaplar.
11.1.2. BAĞIL HAREKET
11.1.2.1. Sabit hızlı iki cismin hareketini birbirine göre yorumlar.
11.1.2.2. Hareketli bir ortamdaki sabit hızlı cisimlerin hareketini farklı gözlem çerçevelerine göre yorumlar.
11.1.2.3. Bağıl hareket ile ilgili hesaplamalar yapar.
11.1.3. NEWTON’IN HAREKET YASALARI
11.1.3.1. Serbest cisim diyagramı üzerinde cisme etki eden net kuvvetin yönünü ve büyüklüğünü belirler.
11.1.3.2. Net kuvvet etkisindeki cismin hareketi ile ilgili hesaplamalar yapar.
11.1.4. BİR BOYUTTA SABİT İVMELİ HAREKET
11.1.4.1. Bir boyutta sabit ivmeli hareketi örneklerle açıklar.
11.1.4.2. Bir boyutta sabit ivmeli hareket için konum-zaman, hız-zaman ve ivme-zaman grafiklerini yorumlar.
11.1.4.3. Sürtünmenin ihmal edildiği ortamda serbest düşen cisimlerin hareketlerini analiz eder.
11.1.4.4. Serbest düşen cisimlere etki eden sürtünme kuvvetinin bağlı olduğu değişkenleri analiz eder.
11.1.4.5. Limit hız kavramını açıklar.
11.1.4.6. Düşey doğrultuda sabit ivmeli hareket ile ilgili hesaplamalar yapar.
11.1.5. İKİ BOYUTTA HAREKET
11.1.5.1. Atış hareketlerini yatay ve düşey boyutta analiz eder.
11.1.5.2. İki boyutta sabit ivmeli hareket ile ilgili hesaplamalar yapar.
11.1.6. ENERJİ VE HAREKET
11.1.6.1. Cisimlerin hareketini mekanik enerjinin korunumunu kullanarak analiz eder.
11.1.6.2. Sürtünmeli yüzeylerde enerji korunumunu ve dönüşümlerini analiz eder.
11.1.7. İtme ve Çizgisel Momentum
11.1.7.1. İtme ve momentum kavramlarını açıklar.
a. İtme ve momentum kavramlarının matematiksel modeli verilir.
b. İbn-i Sina’nın momentum ile ilgili düşüncelerine yer verilir.
11.1.7.2. İtme ile momentum değişimi arasında ilişki kurar.
İtme ve momentum değişimi ile ilgili hesaplamalar yapılması sağlanır.
11.1.7.3. Momentum korunumunu analiz eder.
11.1.7.4. Momentumun korunumu ile ilgili hesaplamalar yapar.
11.1.8. TORK
11.1.8.1. Tork (kuvvet momenti) kavramını açıklar.
11.1.8.2. Torkun bağlı olduğu değişkenleri analiz eder.
11.1.8.3. Tork ile ilgili hesaplamalar yapar.
11.1.9. DENGE VE DENGE ŞARTLARI
11.1.9.1. Cisimlerin denge şartlarını açıklar.
11.1.9.2. Kütle merkezi ve ağırlık merkezi kavramlarını açıklar.
11.1.9.3. Kütle merkezi ve ağırlık merkezi ile ilgili hesaplamalar yapar.
11.1.10. BASİT MAKİNELER
11.1.10.1. Günlük hayatta kullanılan basit makinelerin işlevlerini açıklar.
11.1.10.2. Basit makineler ile ilgili hesaplamalar yapar.
11.1.10.3. Yaşamı kolaylaştırmak amacıyla basit makinelerden oluşan güvenli bir sistem tasarlar.

2. Ünite ELEKTRİK VE MANYETİZMA
11.2.1. ELEKTRİKSEL KUVVET VE ELEKTRİK ALAN
11.2.1.1. Yüklü cisimler arasındaki elektriksel kuvveti etkileyen değişkenleri belirler.
11.2.1.2. Elektrik alanı açıklar.
11.2.1.3. Elektriksel kuvvet ve elektrik alan ile ilgili hesaplamalar yapar.
11.2.2. ELEKTRİKSEL POTANSİYEL
11.2.2.1. Elektriksel potansiyel enerji, elektriksel potansiyel, elektriksel potansiyel farkı ve elektriksel iş kavramlarını günlük hayattan örnekler ile açıklar.
11.2.2.2. Elektriksel potansiyel enerji, elektriksel potansiyel, elektriksel potansiyel farkı ve elektriksel iş ile ilgili hesaplamalar yapar.
11.2.3. DÜZGÜN ELEKTRİK ALAN VE SIĞA
11.2.3.1. Yüklü, iletken, paralel levhalar arasında oluşan elektrik alanını, alan çizgilerini çizerek açıklar.
11.2.3.2. Yüklü, iletken, paralel levhalar arasında oluşan elektrik alanının bağlı olduğu değişkenleri analiz eder.
11.2.3.3. Yüklü parçacıkların düzgün elektrik alandaki davranışını açıklar.
11.2.3.4. Sığa (kapasite) kavramını açıklar.
11.2.3.5. Yüklü levhaların özelliklerinden faydalanarak sığacın (kondansatör) işlevini açıklar.
11.2.4. MANYETİZMA VE ELEKTROMANYETİK İNDÜKLENME
11.2.4.1. Üzerinden akım geçen iletken telin, halkanın ve akım makarasının (bobin) oluşturduğu manyetik alanın şiddetini etkileyen değişkenleri analiz eder.
11.2.4.2. Üzerinden akım geçen iletken telin çevresinde, halkanın ve akım makarasının merkezinde oluşan manyetik alan ile ilgili hesaplamalar yapar.
11.2.4.3. Üzerinden akım geçen iletken bir tele manyetik alanda etki eden kuvvetin yönünün ve şiddetinin bağlı olduğu değişkenleri analiz eder.
11.2.4.4. Manyetik alan içerisinde akım taşıyan tel çerçeveye etki eden kuvvetlerin döndürme etkisini açıklar.
11.2.4.5. Manyetik akı kavramını açıklar.
11.2.4.6. İndüksiyon akımını oluşturan nedenlere ilişkin çıkarım yapar.
11.2.4.7. Manyetik akı ve indüksiyon akımı ile ilgili hesaplamalar yapar.
11.2.4.8. Öz-indüksiyon akımının oluşum sebebini açıklar.
11.2.4.9. Yüklü parçacıkların manyetik alan ve elektrik alandaki davranışını açıklar.
11.2.4.10. Elektromotor kuvveti oluşturan nedenlere ilişkin çıkarım yapar.
11.2.5. ALTERNATİF AKIM
11.2.5.1. Alternatif akımı açıklar.
11.2.5.2. Alternatif ve doğru akımı karşılaştırır.
11.2.5.3. Alternatif ve doğru akım devrelerinde direncin, bobinin ve sığacın davranışını açıklar.
11.2.5.4. İndüktans, kapasitans, rezonans ve empedans kavramlarını açıklar.
11.2.6. TRANSFORMATÖRLER
11.2.6.1. Transformatörlerin çalışma prensibini açıklar.
11.2.6.2. Transformatörlerin kullanım amaçlarını açıklar.
11.2.6.3. Enerji transferlerinde güç kaybını azaltmak için proje tasarlar.

10. Sınıf Fizik Müfredatı 2024-2025

1. Ünite ELEKTRİK VE MANYETİZMA
10.1.1. ELEKTRİK AKIMI POTANSİYEL FARK VE DİRENÇ
10.1.1.1. Elektrik akımı, direnç ve potansiyel farkı kavramlarını açıklar.
a. Elektrik yükünün hareketi üzerinden elektrik akımı kavramının açıklanması sağlanır.
b. Katı, sıvı ve gazlarda elektrik akımının iletimine değinilir.
10.1.1.2. Katı bir iletkenin direncinin bağlı olduğu değişkenleri belirler.
a. Öğrencilerin, değişkenleri deney veya simülasyonlarla belirlemeleri sağlanır.
b. Öğrencilerin, katı bir iletkenin direnci için matematiksel model çıkarmaları sağlanır, hesaplamalara girilmez.
c. İletken direncinin sıcaklığa bağlı değişimine ve renk kodlarıyla direnç okuma işlemlerine girilmez.
10.1.2. ELEKTRİK DEVRELERİ
10.1.2.1. Akım, direnç ve potansiyel farkı arasındaki ilişkiyi açıklar.
a. Öğrencilerin, basit devreler üzerinden deney yaparak akım, direnç ve potansiyel farkı arasındaki ilişkinin matematiksel modelini çıkarmaları sağlanır.
b. Elektrik devrelerinde eşdeğer direnç, direnç, potansiyel farkı ve elektrik akımı ile ilgili hesaplamalar yapılması sağlanır.
10.1.2.2. Üreteçlerin seri ve paralel bağlanma gerekçelerini açıklar.
a. Öğrencilerin, deney veya simülasyonlarla üreteçlerin bağlanma şekillerini incelemeleri ve tükenme sürelerini karşılaştırmaları sağlanır.
b. Üreteçlerin iç dirençleri ile ilgili matematiksel işlemlere girilmez.
c. Öğrencilerin, üretecin keşfi üzerine deneyler yapan bilim insanları Galvani ve Volta’nın bakış açılarını karşılaştırmaları sağlanır.
10.1.2.3. Elektrik enerjisi ve elektriksel güç kavramlarını ilişkilendirir.
a. Öğrencilerin, mekanik enerji ve güç kavramları ile ilişki kurmaları sağlanır.
b. Bir direncin birim zamanda harcadığı elektrik enerjisi ile ilgili hesaplamalar dışında matematiksel işlemlere girilmez.
c. Öğrencilerin, ısı, iş, mekanik enerji ve elektrik enerjisinin birbirine dönüşümünü açıklamaları sağlanır.
ç. Öğrencilerin, elektrik enerjisinin yeni kullanım alanlarına örnekler vermesi sağlanır.
10.1.2.4. Elektriğin oluşturabileceği tehlikelere karşı alınması gereken sağlık ve güvenlik önlemlerini açıklar.
10.1.3. MIKNATIS VE MANYETİK ALAN
10.1.3.1. Mıknatısların oluşturduğu manyetik alanı ve özelliklerini açıklar.
a. Öğrencilerin, deneyler yaparak veya simülasyonlar kullanarak manyetik alanı incelemeleri sağlanır.
b. Mıknatısların, manyetik alan kuvvet çizgileri hakkında bilgi verilir.
c. Mıknatısların, itme-çekme kuvvetleri ile ilgili matematiksel işlemlere girilmez.
10.1.4. AKIM VE MANYETİK ALAN
10.1.4.1. Üzerinden akım geçen düz bir iletken telin oluşturduğu manyetik alanı etkileyen değişkenleri analiz eder.
a. Öğrencilerin, deneyler yaparak veya simülasyonlar kullanarak manyetik alanı etkileyen değişkenleri belirlemeleri sağlanır.
b. Elektromıknatısların kullanım alanlarına örnekler verilmesi sağlanır.
c. Manyetik alan şiddeti ile ilgili matematiksel işlemlere girilmez ve manyetik alan yönü ile ilgili problemler çözülmez.
ç. Yüksek gerilim hatlarının geçtiği alanlarda oluşan manyetik alanın canlılar üzerindeki etkilerine değinilir.
10.1.4.2. Dünya’nın oluşturduğu manyetik alanının sebeplerini ve sonuçlarını açıklar.
a. Öğrencilerin, pusula ile yön bulmaları sağlanır.
b. Arılar, göçmen kuşlar, bakteriler, bazı büyükbaş hayvanlar gibi canlıların yerin manyetik alanından yararlanarak yön buldukları belirtilir.
10.1.4.3. Belirlediği günlük yaşam problemi için manyetik alandan yararlanarak çözüm önerisi üretir.

2. Ünite BASINÇ VE KALDIRMA KUVVETİ
10.2.1. BASINÇ
10.2.1.1. Basınç ve basınç kuvveti kavramlarının katı, durgun sıvı ve gazlarda bağlı olduğu değişkenleri açıklar.
a. Öğrencilerin, günlük hayattan basıncın hayatımıza etkilerine örnekler vermeleri sağlanır. Basıncın hâl değişimine etkileri vurgulanır.
b. Katı ve durgun sıvı basıncı ve basınç kuvveti ile ilgili hesaplamalar yapılır. Basınç ile ilgili birim çevirme işlemlerine ve eğimli zeminlerde katı basıncına girilmez.
c. Toriçelli deneyi açıklanır ve kılcallık ile farkı belirtilir.
ç. Basınç etkisiyle çalışan ölçüm aletlerinden barometre, altimetre, manometre ve batimetre hakkında bilgi verilir.
d. Gaz basıncında ve Pascal Prensibi’nde matematiksel işlemlere girilmez.
e. El Cezeri’nin sıvıların basınç kuvvetinden yararlanarak yürüttüğü hidrostatik denge ile ilgili çalışmaları hakkında bilgi verilir.
10.2.1.2. Akışkanlarda akış hızı ile akışkan basıncı arasında ilişki kurar.
a. Deneyler veya simülasyonlardan yararlanılarak kesit alanı, basınç ve akışkan hızı arasında bağlantı kurulması sağlanır.
b. Bernoulli İlkesinin günlük yaşam örnekleri (çatıların uçması, şemsiyenin ters çevrilmesi, rüzgârlı havalarda kapıların sert kapanması gibi) üzerinden açıklanması sağlanır.
c. Bernoulli İlkesiyle ilgili matematiksel işlemlere girilmez.
ç. Günlük hayatta akışkan basıncının sağlayabileceği kolaylıklar (uçakların uçması gibi) ve olumsuz etkilerine karşı alınması gereken sağlık ve güvenlik tedbirleri (yüksek hızla hareket eden araçlara yaklaşılmaması gibi) vurgulanır.
d. Tansiyonun damarlardaki kan basıncı olduğu vurgulanarak öğrencilerin tansiyon aletinin çalışma prensibini araştırmaları sağlanır.
10.2.2. KALDIRMA KUVVETİ
10.2.2.1. Durgun akışkanlarda cisimlere etki eden kaldırma kuvvetinin basınç kuvveti farkından kaynaklandığını açıklar.
a. Archimedes İlkesi açıklanır. Archimedes İlkesi verilirken askıda kalma ve yüzme durumunda kaldırma kuvvetinin cismin ağırlığına büyüklük olarak eşit olduğu vurgulanır.
b. Kaldırma kuvveti ile ilgili matematiksel işlemlere girilmez.
10.2.2.2. Kaldırma kuvvetiyle ilgili belirlediği günlük yaşam problemine kaldırma kuvveti ve/veya Bernoulli İlkesini kullanarak çözüm önerisi üretir.

3. Ünite DALGALAR
10.3.1. DALGALAR
10.3.1.1. Titreşim, dalga hareketi, dalga boyu, periyot, frekans, hız ve genlik kavramlarını açıklar.
a. Deney veya simülasyonlarla kavramların açıklanması sağlanır.
b. Periyot ve frekans kavramlarının birbiriyle ilişkilendirilmesi ve matematiksel model oluşturulması sağlanır. Matematiksel işlemlere girilmez.
c. Dalganın ilerleme hızı, dalga boyu ve frekans kavramları arasındaki matematiksel model oluşturulur. Matematiksel işlemlere girilmez.
ç. Dalganın ilerleme hızının ortama, frekansın kaynağa bağlı olduğu vurgulanır.
10.3.1.2. Dalgaları taşıdığı enerji ve titreşim doğrultusuna göre sınıflandırır.
Öğrencilerin dalga çeşitlerine günlük hayattan örnekler vermeleri sağlanır.
10.3.2. YAY DALGASI
10.3.2.1. Atma ve periyodik dalga oluşturarak aralarındaki farkı açıklar.
a. Atmanın temel fizik kavramı olmadığı sadece dalgaların özelliklerini incelemek için oluşturulduğu vurgulanır.
b. Öğrencilerin deney yaparak veya simülasyonlar kullanarak atma ve periyodik dalgayı incelemeleri sağlanır.
10.3.2.2. Yaylarda atmanın yansımasını ve iletilmesini analiz eder.
a. Öğrencilerin gergin bir yayda oluşturulan atmanın ilerleme hızının bağlı olduğu değişkenleri açıklaması sağlanır. Atmanın ilerleme hızı ile ilgili matematiksel işlemlere girilmez.
b. Öğrencilerin deney yaparak veya simülasyonlar kullanarak atmaların sabit ve serbest uçtan yansımalarını incelemeleri sağlanır.
c. Bir ortamdan başka bir ortama geçerken yansıyan ve iletilen atmaların özellikleri üzerinde durulur.
ç. Öğrencilerin iki atmanın karşılaşması durumunda meydana gelebilecek olayları gözlemlemesi sağlanır.
10.3.3. SU DALGASI
10.3.3.1. Dalgaların ilerleme yönü, dalga tepesi ve dalga çukuru kavramlarını açıklar.
10.3.3.2. Doğrusal ve dairesel su dalgalarının yansıma hareketlerini analiz eder.
a. Öğrencilerin, deney yaparak veya simülasyonlar kullanarak su dalgalarının yansıma hareketlerini çizmeleri sağlanır.
b. Doğrusal su dalgalarının doğrusal ve parabolik engellerden yansıması dikkate alınır.
c. Dairesel su dalgalarının doğrusal engelden yansıması dikkate alınır, parabolik engelden yansıması dikkate alınmaz.
10.3.3.3. Doğrusal su dalgalarının kırılma hareketini analiz eder.
a. Öğrencilerin, deney yaparak veya simülasyonlar kullanarak su dalgalarının kırılma hareketlerini çizmeleri sağlanır.
b. Dairesel su dalgalarının kırılmasından bahsedilmez.
10.3.3.4. Ortam derinliği ile su dalgalarının yayılma hızını ilişkilendirir.
a. Öğrencilerin deney yaparak veya simülasyonlarla derinliğin dalganın hızına etkisini incelemeleri ve dalga boyundaki değişimi gözlemlemeleri sağlanır.
b. Ortam değiştiren su dalgalarının dalga boyu ve hız değişimi ile ilgili matematiksel işlemlere girilmez.
c. Stroboskobun dalga boyu ölçümünde kullanıldığından bahsedilir, matematiksel işlemlere girilmez.
10.3.4. SES DALGASI
10.3.4.1. Ses dalgaları ile ilgili temel kavramları açıklar.
a. Yükseklik, şiddet, tını, rezonans ve yankı kavramları ile sınırlı kalınır.
b. Vızıltı ve uğultu kavramlarına değinilir.
c. Ses kirliliği ve gürültü kavramlarına değinilir.
ç. Farabi’nin ses dalgaları ile ilgili çalışmalarına değinilir.
10.3.4.2. Ses dalgalarının tıp, denizcilik, sanat ve coğrafya alanlarında kullanımına örnekler verir.
10.3.4.3. Kapalı bir mekânın akustik özelliklerini düzenlemek için önerilerde bulunur.
a. Çeşitli mimari yapıların akustik özelliklerine örnekler verilir.
b. Mimar Sinan’ın eserlerinde uyguladığı akustik özelliklere değinilir.
10.3.5. DEPREM DALGASI
10.3.5.1. Deprem dalgasını tanımlar.
a. Depremin büyüklüğü ve şiddeti ile ilgili bilgi verilir.
b. Depremlerde dalga çeşitlerine girilmez.
10.3.5.2. Deprem kaynaklı can ve mal kayıplarını önlemeye yönelik çözüm önerileri geliştirir.

4. Ünite OPTİK
10.4.1. AYDINLANMA
10.4.1.1. Işığın doğasını açıklayan teorileri ifade eder.
10.4.1.2. Işık şiddeti, ışık akısı ve aydınlanma şiddeti arasında ilişki kurar.
a. Deney yaparak veya simülasyonlarla aydınlanma şiddeti, ışık şiddeti, ışık akısı arasında ilişki kurulur.
b. Işık şiddeti, ışık akısı ve aydınlanma şiddeti kavramları ile ilgili matematiksel işlemlere girilmez.
10.4.2. GÖLGE
10.4.2.1. Saydam, yarı saydam ve saydam olmayan maddelerin ışık geçirme özelliklerini açıklar.
a. Öğrencilerin, gölge ve yarı gölge alanlarını çizmeleri ve açıklamaları sağlanır.
b. Gölge ve yarı gölge ile ilgili matematiksel işlemlere girilmez.
10.4.3. YANSIMA
10.4.3.1. Işığın yansımasını, su dalgalarında yansıma olayıyla ilişkilendirir.
a. Öğrencilerin deney yaparak ışığın düzgün ve dağınık yansımasını çizerek göstermeleri sağlanır.
b. Yansıma kanunları üzerinde durulur.
c. Görme olayında yansımanın rolü vurgulanır.
10.4.4. DÜZLEM AYNA
10.4.4.1. Düz aynada görüntü oluşumunu açıklar.
a. Düz aynada görüntü özellikleri yapılan çizimler üzerinden açıklanır.
b. Kesişen ayna, hareketli ayna ve hareketli cisim problemlerine girilmez.
c. Öğrencilerin, deney yaparak veya simülasyonlar kullanarak görüş alanına etki eden değişkenlerle ilgili çıkarım yapmaları sağlanır, hesaplamalara girilmez.
10.4.5. KÜRESEL AYNALAR
10.4.5.1. Küresel aynalarda odak noktası, merkez, tepe noktası ve asal eksen kavramlarını açıklar .
10.4.5.2. Küresel aynalarda görüntü oluşumunu ve özelliklerini açıklar.
a. Deney veya simülasyonlarla görüntü oluşumunun ve oluşan görüntü özelliklerinin yorumlanması sağlanır.
b. Öğrencilerin, günlük hayatta karşılaştıkları küresel ayna gibi davranan cisimlere örnekler vermeleri sağlanır.
c. Küresel aynalarda görüntünün özellikleri ile ilgili matematiksel işlemlere girilmez.
10.4.6. KIRILMA
10.4.6.1. Işığın kırılmasını, su dalgalarında kırılma olayıyla ilişkilendirir.
a. Deney veya simülasyonlar kullanılarak Snell Yasası’na ulaşılması sağlanır.
b. Kırıcılık indisinin, ışığın ortamdaki ortalama hızı ve boşluktaki hızı ile ilişkili bir bağıl değişken olduğu vurgulanır.
c. Snell Yasası ile ilgili matematiksel işlemlere girilmez.
10.4.6.2. Işığın tam yansıma olayını ve sınır açısını analiz eder.
a. Öğrencilerin, deney veya simülasyonlarla oluşturulan tam yansıma olayını ve sınır açısını yorumlamaları sağlanır.
b. Tam yansımanın gerçekleştiği fiber optik teknolojisi, serap olayı, havuz ışıklandırması örneklerine yer verilir.
c. Tam yansıma ve sınır açısı hesabı ile ilgili matematiksel işlemlere girilmez.
10.4.6.3. Farklı ortamda bulunan bir cismin görünür uzaklığını etkileyen sebepleri açıklar.
a. Öğrencilerin, deney yaparak ışığın izlediği yolu çizmeleri ve günlük hayatta gözlemlenen olaylarla ilişki kurmaları sağlanır.
b. Görünür uzaklıkla ilgili matematiksel işlemlere girilmez.
10.4.7. RENK
10.4.7.1. Cisimlerin renkli görülmesinin sebeplerini açıklar.
a. Öğrencilerin, ışık ve boya renkleri arasındaki farkları karşılaştırmaları sağlanır.
b. Işık ve boya renklerini ana, ara ve tamamlayıcı olarak sınıflandırmaları sağlanır. Işıkta ana renklerin boyada ara renk; ışıktaki ara renklerin boyada ana renk olduğu vurgulanır.
c. Işık renklerinden saf sarı ile karışım sarı arasındaki fark vurgulanır.
ç. Öğrencilerin, beyaz ışığın ve farklı renklerdeki ışığın filtreden geçişine ve soğurulmasına ilişkin örnekler vermeleri sağlanır.
10.4.8. PRİZMALAR
10.4.8.1. Işık prizmalarının özelliklerini açıklar.
a. Öğrencilerin, deney veya simülasyonlar yardımıyla prizmalarda tek renkli ışığın izlediği yolu çizmeleri sağlanır.
b. Öğrencilerin, deney veya simülasyonlarla beyaz ışığın prizmada renklerine ayrılması olayını gözlemlemeleri sağlanır.
c. Işık prizmalarının kullanım alanlarına örnekler verilir.
10.4.9. MERCEKLER
10.4.9.1. Merceklerin özelliklerini ve mercek çeşitlerini açıklar.
10.4.9.2. Merceklerin oluşturduğu görüntünün özelliklerini açıklar.
a. Merceklerdeki özel ışınlar verilir. Görüntü oluşumlarına dair çizimler yaptırılmaz.
b. Deney veya simülasyonlar yardımıyla merceklerin oluşturduğu görüntü özelliklerinin incelenmesi sağlanır.
c. Öğrencilerin merceklerin nerelerde ve ne tür amaçlar için kullanıldığına örnekler vermeleri sağlanır.
ç. Merceklerde görüntü özellikleri ile ilgili matematiksel işlemlere girilmez.
10.4.10. GÖZDE GÖRÜNTÜ OLUŞUMU
10.4.10.1. Gözde görüntü oluşumu olayını optik yasalarını kullanarak açıklar.
a. Öğrencilerin farklı göz kusurlarının nedenlerini ve bu kusurların giderilmesinde ne tür merceğin kullanımının uygun olacağını sebepleriyle tartışmaları sağlanır.
b. İbn-i Heysem ve İbn-i Rüşt’ün optik sistemler üzerine yaptığı çalışmalara yer verilir.
c. Görme engelli bireylerin günlük hayatta karşılaştıkları zorluklara değinilir.
ç. Bilinçsiz gözlük ve lens kullanımının göz sağlığına etkileri üzerinde durulur.
10.4.10.2. Net görüş elde etmeye yönelik bir optik sistem tasarımı yapar.
a. Öğrencilerin teleskop, periskop, mikroskop, dürbün gibi optik sistemleri ve teknolojileri incelemeleri sağlanır.
b. Öğrencilerin yaptıkları tasarımları tanıtmaları sağlanır.

9. Sınıf Fizik Müfredatı 2024-2025

1. Ünite FİZİK BİLİMİNE GİRİŞ
9.1.1. FİZİK BİLİMİNİN ÖNEMİ
9.1.1.1. Evrendeki olayların anlaşılmasında fizik biliminin önemi
9.1.2. FİZİĞİN UYGULAMA ALANLARI
9.1.2.1. Fiziğin uygulama alanlarını, alt dalları ve diğer disiplinlerle ilişkilendirir.
a. Fiziğin alt dalları, uygulama alanlarından örnekler
b. Fiziğin biyoloji, kimya, teknoloji, mühendislik, sanat ve matematik ilişkisi ile ilgili günlük hayat örnekleri verilir.
9.1.3. FİZİKSEL NİCELİKLERİN SINIFLANDIRILMASI
9.1.3.1. Fiziksel nicelikleri sınıflandırır.
a. Niceliklerin (temel-türetilmiş, vektörel-skaler) tanımlanması ve sınıflandırılması sağlanır.
b. Temel büyüklüklerin birimleri SI birim sisteminde tanıtılır. Türetilmiş büyüklükler için 9. sınıf konularından örnekler verilir.
9.1.4. BİLİM ARAŞTIRMA MERKEZLERİ
9.1.4.1. Bilim araştırma merkezlerinin fizik bilimi için önemini açıklar.

2. Ünite MADDE VE ÖZELLİKLERİ
9.2.1. MADDE VE ÖZKÜTLE
9.2.1.1. Özkütleyi, kütle ve hacimle ilişkilendirerek açıklar.
a. Kütle (mg, g, kg ve ton) ve hacim (mL, L, cm3, dm3, m3) için birim dönüşümleri yapılır. Dönüşümler yapılırken bilişim teknolojilerinden faydalanılabileceği belirtilir.
b. Düzgün geometrik şekilli cisimler (küp, kare prizma, dikdörtgenler prizması, silindir ve küre) ve şekli düzgün olmayan cisimler için hacim hesaplamaları yapılır. Kum-su problemlerine girilmez.
c. Sabit sıcaklık ve basınçta ölçüm yapılarak kütle-hacim, grafiğinin çizilmesi; kütle, hacim ve özkütle
kavramları arasındaki matematiksel modelin çıkarılması sağlanır.
ç. Kütle-özkütle, hacim-özkütle grafiklerinin çizilmesi ve yorumlanması sağlanır.
d. Eşit kollu terazi ile ilgili matematiksel işlemlere girilmez.
e. El-Hazini ve El-Biruni’nin özkütle ile ilgili yaptığı çalışmalara kısaca değinilir.
9.2.1.2. Günlük hayatta saf maddelerin ve karışımların özkütlelerinden faydalanılan durumlara örnekler verir.
a. Kuyumculuk, porselen yapımı, ebru yapımı gibi özkütleden faydalanılan çalışma alanlarına değinilir.
b. Karışımların özkütleleri ile ilgili matematiksel işlemlere girilmez.
9.2.2. DAYANIKLILIK
9.2.2.1. Dayanıklılık kavramını açıklar.
a. Kesit alanının hacme oranı dışında dayanıklılık kavramı ile ilgili matematiksel işlemlere girilmez.
b. Galileo’nin farklı büyüklüklerdeki canlıların dayanıklılığı ile ilgili görüşlerine değinilir.
9.2.3. YAPIŞMA VE BİRBİRİNİ TUTMA
9.2.3.1. Yapışma (adezyon) ve birbirini tutma (kohezyon) olaylarını örneklerle açıklar
9.2.3.2. Gazların genel özelliklerini günlük yaşam örnekleri ile ilişkilendirir.
9.2.4. PLAZMALAR
9.2.4.1. Plazmaların genel özelliklerini açıklar.
a. Plazmalara örnekler verilmesi sağlanır.
b. Sıcak-soğuk plazma sınıflandırmasına girilmez.

3. Ünite HAREKET VE KUVVET
9.3.1. HAREKET
9.3.1.1. Bir cismin hareketini farklı referans noktalarına göre değerlendirir.
9.3.1.2. Cisimlerin hareketlerini sınıflandırır.
9.3.1.3. Konum, alınan yol, yer değiştirme, sürat ve hız kavramlarını birbirleri ile ilişkilendirir.
9.3.1.4. Anlık hız ve ortalama hız kavramlarını açıklar.
a. Trafikte yeşil dalga sisteminin çalışma ilkesi üzerinde durulur.
b. Matematiksel işlemlere girilmez.
9.3.1.5. Düzgün doğrusal hareket için konum, hız ve zaman kavramlarını ilişkilendirir.
a. Öğrencilerin, deney yaparak veya simülasyonlarla veriler toplamaları, konum-zaman ve hız-zaman grafiklerini çizmeleri, bunları yorumlamaları ve çizilen grafikler arasında dönüşümler yapmaları sağlanır.
b. Öğrencilerin, grafiklerden yararlanarak hareket ile ilgili matematiksel modelleri çıkarmaları ve yorumlamaları sağlanır.
9.3.1.6. İvme kavramını hızlanma ve yavaşlama olayları ile ilişkilendirir.
a. Sabit ivmeli hareket ile sınırlı kalınır.
b. İvmenin matematiksel modelinin çıkarılması sağlanır. Matematiksel işlemlere girilmez.
c. Sabit ivmeli hareket için hız-zaman ve ivme- zaman grafiklerini çizmeleri, yorumlamaları ve grafikler arasında dönüşüm yapmaları sağlanır. Konum-zaman grafiği çizdirilmez.
9.3.2. KUVVET
9.3.2.1. Kuvvet kavramını örneklerle açıklar.
a. Temas gerektiren ve gerektirmeyen kuvvetlere örnek verilmesi sağlanır.
b. Dört temel kuvvetin hangi kuvvetler olduğu belirtilir.
c. Kütle çekim kuvvetinin bağlı olduğu değişkenler verilir. Matematiksel işlemlere girilmez.
ç. Dengelenmiş ve dengelenmemiş kuvvetlere günlük hayattan örnekler verilmesi sağlanır.
9.3.3. NEWTON’IN HAREKET YASALARI
9.3.3.1. Maddenin eylemsizlik özelliğini örneklerle açıklar.
9.3.3.2. Kuvvet, ivme ve kütle arasındaki ilişkiyi analiz eder.
a. Öğrencilerin, aynı doğrultudaki dengelenmemiş kuvvetlerin etkisindeki cismin öteleme hareketini tartışmaları sağlanır.
b. Öğrencilerin, deney veya simülasyonlarla net kuvvet, ivme ve kütle arasındaki matematiksel modeli çıkarmaları sağlanır.
c. Serbest cisim diyagramı üzerinde cisme etki eden kuvvetler ve net kuvvetin yönü ve büyüklüğü gösterilir.
ç. Tek kütle ile yapılan uygulamalar dışındaki matematiksel işlemlere, bileşenlere ayırma ve eğik düzlem hesaplamalarına girilmez.
9.3.3.3. Etki-tepki kuvvetlerini örneklerle açıklar.
a. Farklı etkileşimler için serbest cisim diyagramları kullanılarak etki-tepki kuvvetlerinin gösterilmesi sağlanır.
b. Matematiksel işlemlere girilmez.
9.3.4. SÜRTÜNME KUVVETİ
9.3.4.1. Sürtünme kuvvetinin bağlı olduğu değişkenleri analiz eder.
a. Öğrencilerin, deney yaparak veya simülasyonlardan elde ettiği verilerden çıkarım yapmaları ve değişkenler arasındaki ilişkiyi belirlemeleri sağlanır.
b. Statik ve kinetik sürtünme kuvvetlerinin karşılaştırılması sağlanır.
c. Serbest cisim diyagramları üzerinde sürtünme kuvvetinin gösterilmesi sağlanır.
ç. Sürtünme kuvvetinin matematiksel modeli verilir. Matematiksel işlemlere girilmez.
d. Sürtünmenin günlük hayattaki avantaj ve dezavantajlarına örnekler verilmesi sağlanır.
e. Kayarak ve dönerek ilerleyen cisimlerde sürtünme kuvvetinin yönünü, örnekler üzerinden yorumlaması sağlanır.

4. Ünite ENERJİ
9.4.1. İŞ, ENERJİ Ve GÜÇ
9.4.1.1. İş, enerji ve güç kavramlarını birbirleriyle ilişkilendirir.
a. Öğrencilerin, iş ve güç kavramlarının matematiksel modellerini incelemeleri sağlanır.
b. Fiziksel anlamda güç ile günlük yaşamda kullanılan güç kavramlarının farkları vurgulanır.
9.4.1.2. Mekanik iş ve mekanik güç ile ilgili hesaplamalar yapar.
9.4.2. MEKANİK ENERJİ
9.4.2.1. Öteleme kinetik enerjisi, yer çekimi potansiyel enerjisi ve esneklik potansiyel enerjisinin bağlı olduğu değişkenleri analiz eder.
a. Öteleme kinetik enerjisi, yer çekimi potansiyel enerjisi ve esneklik potansiyel enerjisinin matematiksel modelleri verilir. Deney veya simülasyonlar yardımıyla değişkenlerin analiz edilmesi sağlanır. Matematiksel işlemlere girilmez.
b. Esneklik potansiyel enerjisinde tek yaylı sistemler dikkate alınmalıdır.
c. Mekanik enerjinin kinetik enerji ve potansiyel enerjinin toplamına eşit olduğu vurgulanır.
9.4.3. ENERJİNİN KORUNUMU VE ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ
9.4.3.1. Enerjinin bir türden diğer bir türe dönüşümünde toplam enerjinin korunduğu çıkarımını yapar.
a. Sürtünmeden dolayı enerjinin tamamının hedeflenen işe dönüştürülemeyeceği vurgulanır.
b. Enerji dönüşüm hesaplamalarına girilmez
9.4.3.2. Canlıların besinlerden kazandıkları enerji ile günlük aktiviteler için harcadıkları enerjiyi karşılaştırır.
9.4.4. VERİM
9.4.4.1. Verim kavramını açıklar.
9.4.4.2. Örnek bir sistem veya tasarımın verimini arttıracak öneriler geliştirir.
9.4.5. ENERJİ KAYNAKLARI
9.4.5.1. Enerji kaynaklarını avantaj ve dezavantajları açısından değerlendirir.
a. Yenilenebilir ve yenilenemez enerji kaynaklarına dikkat çekilir.
b. Değerlendirme sürecinde maliyet, erişilebilirlik, üretim kolaylığı, toplum, teknoloji ve çevresel etkisi göz önünde bulundurulur.
c. Enerji kaynaklarını tasarruflu kullanmanın gerekliliği vurgulanır.

5. Ünite ISI VE SICAKLIK
9.5.1. ISI VE SICAKLIK
9.5.1.1. Isı ve sıcaklık kavramlarını örneklerle açıklar.
a. Entalpi ve entropi kavramlarına girilmeden iç enerji kavramı ile sıcaklık kavramı açıklanır.
b. Isı ve sıcaklık kavramlarının birimleri ve ölçüm aletlerinin adları verilir.
9.5.1.2. Termometre çeşitlerini kullanım amaçları açısından karşılaştırır.
9.5.1.3. Sıcaklık birimleri ile ilgili hesaplamalar yapar.
9.5.1.4. Öz ısı ve ısı sığası kavramlarını birbiriyle ilişkilendirir.
9.5.1.5. Isı alan veya ısı veren saf maddelerin sıcaklığında meydana gelen değişimin bağlı olduğu değişkenleri belirler.
a. Deney veya simülasyonlardan yararlanılarak matematiksel modelin çıkarılması sağlanır.
b. Matematiksel işlemlere girilmez.
9.5.2. HÂL DEĞİŞİMİ
9.5.2.1. Saf maddelerde hâl değişimi için gerekli olan ısı miktarının bağlı olduğu değişkenleri belirler.
a. Deney veya simülasyonlardan yararlanılarak matematiksel modelin çıkarılması sağlanır.
b. Matematiksel işlemlere girilmez.
9.5.3. ISIL DENGE
9.5.3.1. Isıl denge kavramının sıcaklık farkı ve ısı kavramı ile olan ilişkisini analiz eder.
a. Deneyler veya simülasyonlardan yararlanarak ısıl dengenin sıcaklık değişimi ve ısı ile ilişkisinin gözlemlenmesi sağlanır.
b. Isıl denge ile ilgili matematiksel hesaplamalara girilmez.
9.5.4. ENERJİ İLETİM YOLLARI VE ENERJİ İLETİM HIZI
9.5.4.1. Enerji iletim yollarını örneklerle açıklar.
9.5.4.2. Katı maddedeki enerji iletim hızını etkileyen değişkenleri analiz eder.
a. Günlük hayattan örnekler (ısı yalıtımında izolasyon malzemelerinin kullanılması, soğuk bölgelerde pencerelerin küçük, duvarların daha kalın olması gibi) verilir.
b. Enerji iletim hızının iki yüzey arasındaki sıcaklık farkına, yüzey alanına, kalınlığına ve maddenin cinsine bağlı olduğu vurgulanmalıdır.
c. Enerji iletim hızı ile ilgili matematiksel işlemlere girilmez.
9.5.4.3. Enerji tasarrufu için yaşam alanlarının yalıtımına yönelik tasarım yapar.
a. Enerji tasarrufu için ısı yalıtım sisteminin aile bütçesine ve ülke ekonomisine olan katkısının önemi vurgulanır.
b. Öğrencilerin ısı yalıtımı ile ilgili günlük hayattan bir problem belirlemeleri ve bu problem için çözümler üretmeleri sağlanır.
c. Finans bilincinin geliştirilmesi için yapılacak tasarımlarda bütçe hesaplaması yapılmasının gerekliliği vurgulanmalıdır.
9.5.4.4. Hissedilen ve gerçek sıcaklık arasındaki farkın nedenlerini yorumlar.
9.5.4.5. Küresel ısınmaya karşı alınacak tedbirlere yönelik proje geliştirir.
a. Öğrencilerin projelerini poster, broşür veya elektronik sunu ile tanıtmaları sağlanır.
b. Küresel ısınmanın etkilerine (sera etkisi gibi) dikkat çekilir. Çevreye karşı duyarlı olmanın gerekliliği vurgulanır.
9.5.5. GENLEŞME
9.5.5.1. Katı ve sıvılarda genleşme ve büzülme olaylarının günlük hayattaki etkilerini yorumlar.
a. Katı ve sıvıların genleşmesi ve büzülmesinin günlük hayatta oluşturduğu avantaj ve dezavantajların tartışılması sağlanır.
b. Su ve buzun özkütle, öz ısıları karşılaştırılarak günlük hayat etkileri üzerinde durulur.
c. Genleşme ile ilgili matematiksel işlemlere girilmez.

6. Ünite Elektrostatik
9.6.1. ELEKTRİK YÜKLERİ
9.6.1.1. Elektrikle yüklenme çeşitlerini örneklerle açıklar.
a. Yük, birim yük ve elektrikle yüklenme kavramları verilir.
b. Elektrikle yüklenmede yüklerin korunumlu olduğu vurgulanmalıdır.
c. Elektroskopun yük cinsinin tayininde kullanılmasına örnekler verilir.
9.6.1.2. Elektriklenen iletken ve yalıtkanlarda yük dağılımlarını karşılaştırır.
a. Öğrencilerin karşılaştırmayı deneyler yaparak veya simülasyonlar kullanarak yapması sağlanır.
b. Faraday kafesi, kullanım alanları ve önemi açıklanır.
c. Topraklama olayı açıklanarak günlük yaşamdaki öneminden bahsedilir.
9.6.1.3. Yüklü cisimler arasındaki etkileşimi açıklar.
a. Deneyler veya simülasyonlardan yararlanarak yüklü cisimler arasındaki etkileşimin (Coulomb Kuvveti) açıklanması ve matematiksel modelinin çıkarılması sağlanır.
b. Yüklerin etkileşimi ile ilgili matematiksel işlemlere girilmez.