11. Sınıf Dil ve Anlatım Paragraf Yorumu Testleri 2

Sanatçının üstün kişiliği, hayal gücü zengin iç dünyası eserlerinde dile geldiği için, okurlar kendi kişisel hayatlarında hiçbir zaman tadamayacakları duyguları sanatçıyla paylaşmak imkânını kazanırlar... Bu paragrafın sonuna aşağıdaki cümleler­den hangisi en uygun düşer?

Halk için yazayım derken, romanın sanat yö­nüne, tekniğine hiç özen göstermemesi Gür­pınar’ın usta bir yazar olmasını engellemiş tek kelime ile onu basitliğe sürüklemiştir. Bu yüz­den bazı eleştirmenlerce küçümsenmiş ve hor görülmüştür. Ama bütün kusurlarına karşın, Ahmet Hamdi Tanpınar’ın dediği gibi “Türk ro­manında hakiki konuşma Hüseyin Rahmi’yle başlar (...) Edebiyatımıza sokak onunla gir­miştir.” Gerçekten de Türk romanına İstan­bul’daki günlük yaşamın canlılığını ve sıcaklığını ilk getiren odur. Paragrafa göre, Gürpınar için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Edebiyat türleri içinde en önemli politik rolü her zaman roman yüklenmiştir. Aydınlar ara­sında İnsanlarla en yakın ilişkisi olan romancı­dır. Romancıda gözlemci niteliklerinin bulun­ması gerekir; çünkü romanlarında insanları ve onların içinde yaşadıkları çevreyi dile getirmek ve bunları tanımak zorundadır. Burada, ro­mancının kafasından birşeyler uydurmadığını anımsatmak gerekir. Romancı yaratır, ama ya­ratısını gerçeğe dayandırarak, bu gerçeği güncel yaşamdan, insanlardan ve bir çevre­den çıkartarak örneğini toplumdan alarak ya­ratır. Paragrafa göre aşağıdakilerden hangisi bir romancıda bulunan özelliklerden değildir?

Yazarın yorumu ile yetinmememizin başka ne­denleri de vardır. Çoğu kere iyi bir sanat ese­rinde sanatçının farkında olmadan koyduğu şeyler bulunur. Eserin anlamı onun sandığın­dan daha zengindir. Birtakım meziyetleri var­dır ki bunları kendi düşünerek, hesaplayarak sağlamamıştır. Eleştiriciler onları meydana çı­karabilir; yeni anlamlara işaret edebilirler. Ni­tekim bütün sanat eserleri çağlar boyunca didiklenmiş, yeni yorumları yapılmış, gizli kal­mış zenginlikleri belirtilmiştir. Hamlet eleştiri­leri bu söylediğimizi doğrulayacak bir örnektir. Parçanın temel düşüncesi aşağıdakilerden hangisidir?

Richards, “Şiir psikolojik bir olaydır, bir ya­şantıdır” derken kimin yaşantısını düşünüyor? Şair kendi iç dünyasında birtakım duygulara itilerek, tavırları düzenler ve bu yaşantısını bir metin halinde dile getirir. Öyle ki, metni oku­yanlarda da şairinkine yakın bir yaşantı mey­dana gelir. Ama bu aktarım işinde iki yaşan­tının özdeş olmasını engelleyecek nedenler vardır. Sözcüklerin anlamı her okurda az çok değişik çağrışımlar uyandıracaktır, çünkü her birimiz için sözcüklerin çağrışımları farklı bağ­lamlarda yer alır. Parçanın ana düşüncesi aşağıdakilerden hangisi olabilir?

Eğer sanat, sanatçının kendi duygularını dile getirmesinden ibaretse, işlevi de budur. Sa­natçı kendisini dürten, adeta rahatsız eden, zorlayan bir takım duyguları dile getirme ihti­yacı içindedir. Bunları bir biçim verip sanat eseri halinde ifade edince rahatlar. Öfkelenen bir insanın bağırıp çağırınca rahatlaması gibi. Goethe, Genç Werther’in Istırapları eserini yazmakla marazi birtakım duygulardan nasıl kurtulup yeni bir hayata başlayabileceğini his­settiğini anılarında anlatır. Parçaya göre sanatçının eser vermekteki amacı nedir?

Bir çoğumuzun kafasında yerleşmiş yaygın bir inanç vardır. Denir ki eserin anlamını yazarın­dan daha iyi kimse bilemez; eser onun elin­den çıktığına göre eserde ne anlatıldığını, nasıl yorumlanması gerektiğini o bilir. Eserin gerçek anlamı yazarın düşündüğü anlamdır. Bu id­dianın doğru olduğunu sanmıyoruz. Yazarın anlatmak istediği ile anlattığı şey her zaman aynı olmaz. Bazen biz de konuşurken sözü­müzün yanlış anlaşıldığını görerek “Ben onu demek istemedim şunu demek istemedim” der ve meramımızı yeni baştan anlatmak için sözlerimizi değiştirerek aynı şeyi başka şe­kilde söylemek gereğini duyarız. Aşağıdakilerden hangisi paragraftaki dü­şüncelerle çelişir?

Bir kere sanatçının yaşantısı ile okuyucununki aynı olabilir mi? Unutmayalım ki sanatçının eseri meydana getirirken ki yaşantısı sadece bir duyguyu, (sevinç, keder vb.) yaşamak de­ğildir. Bunun yanı sıra yaratma sıkıntıları, zaman zaman yaptığını yetersiz bulmanın ver­diği umutsuzluk, bazen de teknik bir güçlüğü yenmenin verdiği keyif gibi okuyucunun pay­laşmadığı duygular vardır ki bunları sanatçı­nın yaşamış olduğunu okur bilemez de. Bu bakımdan okur, sanatçının yaşantısını aynen duyar, demek yanıştır; bir kısmını duyar olsa olsa ……………. Paragrafın ana düşüncesi aşağıdakilerden hangisidir?

Tolstoy’u, sanatı eğitici olarak gören diğer dü­şünürlerden ayıran bir nokta da bu eğitimin duygulara dayandırılmasıdır. Genellikle eğiti­cilik yönü bilgisel bir yöndür. Okura sanat yoluyla bazı bilgiler kazandırır; uygun örneklerle ahlâk dersi verilir ya da bazı gerçekler açıkla­nır. Tolstoy ise sanatın eğiticilik rolünü belli duyguları aşılamakta bulur, insanları duygu­larda birleştirmek suretiyle sanatın topluma yararlı olacağı kanısındadır. Bu bakımdan Tolstoy’la, insanların gözünü gerçeklere açmak isteyen Brecht, çok ayrı uçlarda yer alırlar. Paragrafa göre Tolstoy ile Brecht arasın­daki temel farklılık aşağıdakilerden hangisidir?

“Dünyamıza Amerikan edebiyatı gerekli ol­duğu kadar, Rus edebiyatı da gereklidir. Fran­sız ve Avusturya müziği kadar, Rus müziği; İtalya, İngiliz ve Sovyet filmleri kadar Japon filmleri de gereklidir. Dünyamıza Henr Moore gerekli olduğu kadar Meksika ressamları da, O’ Casey kadar Brecht de, Picasso kadar Chagall da gereklidir.” diyen bir kişi için en kapsamlı yargı aşağıdakilerden hangisi olur?