9.Sınıf Dil ve Anlatım Paragraf Bilgisi Testleri 3

(I) Dünya edebiyatı, merhamet temasını yenile­meye çoktan karar vermiştir. (II) Çağımızın büyük yazarları, zor durumdaki ve yoksul insanları açın­dıracak şekilde anlatmamaktadır. (III) Bununla beraber o eski ağlamış, şairane merhamet henüz rağbetten düşmemiştir; ucuz kahkahalar gibi ucuz gözyaşlarının da müşterisi hâlâ bol. (IV) Büyük halk kitleleri, kendi yarattıkları fikir ve sanat hare­ketlerini adım adım takip edemedikleri için baya­ğılaşmış, yani ucuzlayıp sahteleşmiş merhametin sürümüne karşı koyamıyorlar. (V) Böylece, bir film kumpanyası, bir çeşit gözyaşı endüstrisi kurarak eski merhamet edebiyatını yeni kılıklar içinde ve daha geniş ölçüde yayabiliyor. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden han­gisinin yerine “Zamanımızda, düşkünlerin hâlin anlatan usta yazarların gözü yaşlı değildir.” cüm­lesi getirilirse parçanın anlam akışı değişmez?

Aşağıdakilerden hangisi bir yazının ilk cümlesi olmaya en uygundur?

(I) Bir görüşü açıklamak veya desteklemek için yazılan ve bir bütünlük gösteren yazılara “makale” denilir. (II) Makaleler gazete ve dergilerde yayım­lanır. (III) Gazete; politika, ekonomi, kültür ve da­ha başka konularda haber ve bilgi vermek için her gün veya belirli zaman aralıklarıyla çıkarılan ya­yındır. (IV) Gazetelerde yayımlanan makalelerde daha çok güncel konular işlenir, dergilerde yayımlanan makalelerde ise her zaman güncellik şartı aranmaz. (V) İster bir gazetede ister bir dergide yayımlansın, makalede temel olan düşüncedir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden han­gisi düşüncenin akışını bozmaktadır?

(I) Okumayı yerdim, kötüledim durdum. (II) insan, en sevdiği tutkularına bakıyorsunuz kızıveriyor. (III) Hayır, onları ne kadar sevdiğini, onlarsız ede­meyeceğini, elinden o tutkular alınırsa yaşamanın kendisi için bir anlamı kalmayacağını biliyor da yi­ne onları kötülemek isteğini duyuyor. (IV) Ben de okumayı böyle yerdikten sonra yine okumaya, bir kitaba dalmaya çalışacak değil miyim? (V) Benim için kitaplardan başka bir gerçek mi var? Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangi­sinden sonra “Onlardan geçtiği, onlardan kurtul­duğu için mi?” cümlesi getirilebilir?

(I)Türkçemizde çok güzel bir deyim vardır: Gönül almak. (II) Bunun yollarını ararsınız durmadan. (III) Gün gelir bir yolunu bulursunuz bir güzel söz­le, özür dileyerek, bir küçük armağanla. (IV) Bu şekilde barışan birçok kişinin gözlerindeki o mutlu­luk ve huzuru görmüşümdür. (V) İşte o an içinizde, hiç tatmadığınız bambaşka bir mutluluk ve huzur getiren bir duygu belirir. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerle anlam­lı bir bütün oluşturabilmek için cümlelerden hangileri yer değiştirmelidir?

Geçmiş, bir bütündür. —- Fuzuli’yi kendi dünya­sı içinde, kendi görüşleri ile anlamalıyız. Dizele­rine kendisinin verdiği anlamları koymalıyız, ta­rihin amacı geçmişi maddi ve manevi bütünlüğü ile meydana çıkarmaktır. Yunus Emre’nin şiirini alıp dünya görüşünü bırakamayız. Mimar Sinan’ın camisini alıp mimari görüşünü bırakamayız. Her eseri kendi iklimi içinde incelemek gerekir. Yoksa tarihsel gerçeğe uygun olmayan yargılara sürükle­niriz. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akı­şına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmeli­dir?

(I) Neyin haber olup olmadığının belirlenmesi ha­ber değerlendirilmesiyle ortaya çıkar. (II) Haber değerlendirmesi, o içeriğin haber olup olmadığı­nın belirlenmesidir. (III) Zamanlılık ilkesi, haberin zamanlı olduğu gerçeğini vurgular. (IV) Habere konu olan içeriğin ne zaman olduğu sorusuna ya­nıt verir. (V) Habercilikte, herhangi bir olayı ya da durumu hemen ve ilk olarak yayınlamak açısından saniyeler bile önemlidir. (VI) Anlık bir gecikme, ha­beri haber olmaktan çıkarıp olağan bir duruma so­kabilir. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf hangi cümleyle başlar?

(I) Toplumun % 20’sinden fazlası alerjik hasta­lıklara yatkın. (II) Toplumun beşte dördü, alerjik hastalıklara karşı dirençli. (III) Genelde polen, be­sin, ilaç, arı zehiri alerjilerine ve mesleki alerjilere rastlanıyor. (IV) Alerji nedeniyle her yıl önlenebi­lir ölümlerle karşılaşılıyor. (V) Alerji; basit olarak kaşıntı, burun akıntısı ve hapşırmayla kendini gösterir. (VI) Alerji, genetik bir zeminde çevresel faktörlerin etkisiyle ortaya çıkar ve insanın yaşam kalitesini bozarak iş gücü kaybına neden olur. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisi çıkarılırsa parçanın anlamında bir değişme ol­maz?

Aşağıdakilerden hangisi bir yazının ilk cümlesi olmaya en uygundur?

(I) Yıl, 1699... Osmanlı İmparatorluğu, Karlofça Anlaşması’nı imzalarken yani “Duraklama Devri”ne girerken Lale Devri’nin ihtişamlı yapıları, duraklama devrine henüz girmemekteydi. (II) An­laşmanın imzalanmasının ardından devam eden bu keyfe düşkün yaşam şekli, yaklaşık bir yüzyıl daha varlığını göstermiş ve ishak Paşa Sarayı da bu dönemin son yapısı olarak 1784 yılında tamamlanmıştır. (III) Osmanlı imparatorluğu, 13. yüzyıl sonlarından 20. yüzyılın ilk çeyreğine kadar varlığını sürdüren büyük Türk devletidir. (IV) İshak Paşa Sarayı, dönemin şartları göz önüne alındı­ğında son derece şaşkınlık yaratan bir kanalizas­yon, merkezî ısıtma ve su sistemine sahiptir. (V) Bu saray günümüzde, tarihsel olduğu kadar gör­sel bir şov da sunmaktadır ziyaretçilerine. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden han­gisi düşüncenin akışını bozmaktadır?